ancroiait

Just another WordPress.com site

  • Ceachtanna
  • Fúmsa
  • Gaeilge le Ceol
  • Japanese For Everyone
  • Litríocht
  • Nasclann
  • Rincí

564. Filleadh

Posted by ancroiait on June 25, 2016
Posted in: Athrú, Cearta Daonna, Celtic, Education, Gaeilge, History, Ireland, Irish, Politics, Saoirse, Uncategorized.

Ní bhíonn fhios agam cén chaoi a mbeidh cúrsaí ó bhliain go bliain. Le cúpla bliain anuas anois, áfach, bhí feabhas tagtha ar an scéal. Gach uair a d’oscail mé mo bhéal in Éirinn is tháinig Gaeilge as bhí ionadh ar na stráinséirí os mo chomhair amach. Ag an am céanna bhí siad fiosrach, beagáinín amhrasach, ach sa deireadh sásta labhairt liom le focal nó dhó as Gaeilge. Go mall, go cúramach ach áthas orthu go raibh áthas orm faoi. Muid ag cuidiú lena chéile leis an iarracht seo. Mar is iarracht atá ann. Tuigim sin. Nuair nach bhfuil tú ag súil le teanga nár labhair tú riamh taobh amuigh den scoil, tá sé deacair a thuiscint céard atá ag tarlú nó cén fáth. Is cuireann sé áthas orm chuile uair a tharlaíonn sé. Cead tugtha do dhaoine a dteanga féin a labhairt buíochas leis an bhfonn atá orm Gaeilge a chloisteáil.

Is dócha go raibh an locht orm féin an uair seo. Seans go raibh mé ag caint ró-thapaidh. Thosaigh an comhrá mar a thosaíonn sé go minic. An bhfuil Gaeilge agat? ar mé go mall. Níl, ar sé, ach as Gaeilge, agus sin a deireann daoine i gcónaí. Cheap mé go rabhamar ceart. An fhéachaint sin mar bhíonn i gcónaí. Amhrasach. Fiosrach.

Nó b’fhéidir go raibh mé ró-chinnte go mbeadh an t-ádh liom is chuir sé isteach air. Nó b’fhéidir go raibh drochthaithí aige ar scoil. Cá bhfios? Ach leath bealach tríd an comhrá le carr a fháil ar cíos chaill sé foighne is d’iarr sé, Are you trying to be obtuse? You know English but you won’t speak it. D’airigh mé frustrachas agus rúinne beag feirge uaidh. Ar nós go raibh mé ciontach as coir éicinnt. Is ghoill sé. Dáiríre ghoill sé, mar bhí sé i ndáiríre. Is bhí mé ciontach, is dócha, as an Status Quo a bhriseadh. Ach sin Status Quo a chaithfear a bhriseadh.

Go Béarla liom go sciobaidh ansin ar son na síochána, ag iarraidh a mhíniú dó nach raibh mé ag iarraidh dochar a dhéanamh. I’m not trying to test you or make you uncomfortable. Truly. I can see you understand me and I’d be more than happy with a simple Go raibh maith agat or Slán. Even a word or two will make me more than happy, ar mé. Ciúnas. Machnamh. In am dó a mhíniú ar thuig sé nó nár thuig. An raibh sé sásta leis nó nach raibh. Ní raibh. Cén fáth? a bhí uaidh. Ní raibh gá leis an teanga. Ní bheadh daoine ábálta Gaeilge a labhairt. Mar níl seans acu Gaeilge a úsáid taobh amuigh den scoil, ar mé. Thuig sé. Is cheap mé go raibh muid ceart arís.

Sign here and here, ar sé. Anseo agus anseo. Ceart go leor. Is ansin a d’iarr sé, Will you be saying a novena for me? Anois, b’shin rud eile ar fad. Anois tá muid le dearcadh Rosita Boland le Peig. It’s nothing to do with religion, ar mé. I’m an atheist, ar mé. Rud nach bhfuil iomlán fíor ach an bealach is éasca le míniú nach bhfuil baint agam le reiligiúin ar nós an reiligiún a mhúin siad ar scoil dó. Tada mar fhreagra uaidh ar sin. Is mar baineadh geit asam, d’fhéach mé go díreach air is dúirt go ciúin, Ní raibh an Obtuse sin go deas. D’fhéach sé orm agus is dócha gur thuig sé gur ghortaigh sé mé. Mhínigh sé an chuid eile a bhí le déanamh maidir leis an gcarr, shínigh mé gach rud is bhí mé ar tí imeacht nuair a dúirt sé, I’m sorry about the Obtuse. Is shín sé amach an lámh. Ghlac mé leis.

It’s not easy, ar sé. You want to save the language nó rud éigin mar sin. An ceart aige. Caithfimid go léir iarracht a dhéanamh gach lá leis an Status Quo a mhúin siad dúinn a bhriseadh. Go sábhálfaimid ár dteanga is an meas againn orainn féin is ár gcultúr. We have the right to be ourselves with confidence a tháinig isteach i mo chloigeann. Tá áthas orm gur tharla sé seo ar mo chéad lá ar ais dom. Le domhan lán le daoine ar nós Britain First agus Donald Trump agus Nigel Farage, tá gá le tuiscint go bhfuil luach ag baint le cultúir eile, le teangachaí eile seachas Béarla agus an rud is deacra do na hÉireannaigh a thuiscint scaití b’fhéidir: go bhfuil luach ag ár dteanga féin.

Ag smaoineamh anois ar na daltaí ar fad a thagann amach ón meánscoil le neart Gaeilge agus tabú sa chultúr a deireann leo nár chóir dóibh an teanga a úsáid taobh amuigh den scoil. Samlaigh frieisn na gasúir a d’fhreastail ar scoileanna lán-Gaelacha. Nach coir ar fad í go bhfuil an domhan rompu ina bhfuil daoine ag ceapadh go bhfuil siad Obtuse muna labhraíonn siad Béarla. Is mé ag scríobh sa Teach Altrannais ag fanacht go ndúiseoidh mo Dhaid go mbeidh cúpla focal againn lena chéile, tá scéal ar an raidió faoi bhean ón ‘Deisceart’ a bhí ag dul amach le fear as Baile Meánach is d’iarr duine san mbaile sin air, os a comhair amach, Are ye going to marry that foreigner? Dearcadh. Ceachtanna foghlamtha. Bréag múinte.

Ceacht le foghlaim againn ar fad. Tá eagla ar dhaoine. Caithfimid bheith lách ACH tá sé ceart agus cóir ár dteanga féin a labhairt, in ainneoin a mhúin siad dúinn. Rud a fhanann ionainn mar bhac, rian domhain den ghalar ar a ghlaotar impiriúlachas.

Share this:

  • Twitter
  • Facebook

Like this:

Like Loading...

Related

Posts navigation

← 563. Glas, Bán ‘s Ór
565. Café Gaelach →
  • Recent Posts

    • k. 110 EAGLAis: Dialathas Damanta
    • k.109 Ceol Tabú ag Briseadh
    • k.108 SAM Humpáilte Dumpáilte
    • K.107 Cymraeg le Gaeilge
    • k.106 Ceannairc i DC, Eanáir 6, 2021
    • k.105 Nollaig na mBan ar Zoom 2021
    • k. 104 Nollaig na mBan: Scéal Mileva
    • k.103 Comhairle in am Covid
    • k.102 Rinne Tú
    • k.101 Amhrán na Leabhar
  • Archives

    • January 2021
    • December 2020
    • November 2020
    • October 2020
    • September 2020
    • August 2020
    • July 2020
    • June 2020
    • May 2020
    • April 2020
    • March 2020
    • February 2020
    • January 2020
    • December 2019
    • November 2019
    • October 2019
    • September 2019
    • August 2019
    • July 2019
    • June 2019
    • May 2019
    • April 2019
    • March 2019
    • February 2019
    • January 2019
    • December 2018
    • November 2018
    • October 2018
    • September 2018
    • August 2018
    • July 2018
    • June 2018
    • May 2018
    • April 2018
    • March 2018
    • February 2018
    • January 2018
    • December 2017
    • November 2017
    • October 2017
    • September 2017
    • August 2017
    • July 2017
    • June 2017
    • May 2017
    • April 2017
    • March 2017
    • February 2017
    • January 2017
    • December 2016
    • November 2016
    • October 2016
    • September 2016
    • August 2016
    • July 2016
    • June 2016
    • May 2016
    • April 2016
    • March 2016
    • February 2016
    • January 2016
    • December 2015
    • November 2015
    • October 2015
    • September 2015
    • August 2015
    • July 2015
    • June 2015
    • May 2015
    • April 2015
    • March 2015
    • February 2015
    • January 2015
    • December 2014
    • November 2014
    • October 2014
    • September 2014
    • August 2014
    • July 2014
    • June 2014
    • May 2014
    • April 2014
    • March 2014
    • February 2014
    • January 2014
    • December 2013
    • November 2013
    • October 2013
    • September 2013
    • August 2013
    • July 2013
    • June 2013
    • May 2013
    • April 2013
    • March 2013
    • February 2013
    • January 2013
    • December 2012
    • November 2012
    • October 2012
    • September 2012
    • August 2012
    • July 2012
    • June 2012
    • May 2012
    • April 2012
    • March 2012
    • February 2012
    • January 2012
    • December 2011
  • Categories

    • Amhrán na Farraige
    • Art
    • Athrú
    • Éire
    • Béarla na hAlban
    • Cearta Daonna
    • Celtic
    • Ceol
    • Comhrá 24/7
    • Conradh na Gaeilge
    • Crime
    • Dán
    • Dialathas
    • Eaglais
    • Education
    • Español
    • Faisiteachas
    • Filíocht
    • Gaeilge
    • Gaeilge na hAlban
    • Gaelg
    • Gàidhlig
    • History
    • Ireland
    • Irish
    • Japanese
    • Latin America
    • Legend
    • Literature
    • Litríocht
    • Lurgan
    • Manx
    • Múineadh labhairt na Gaeilge sna Coláistí Samhraidh
    • Music
    • Myth
    • Nicola Sturgeon
    • Oíche Fhéil' Eoin
    • Poetry
    • Politics
    • Quotes
    • Saga
    • Saoirse
    • Scéalta Chois Cladaigh
    • Sclábhaíocht
    • Scotland
    • Scottish
    • Social Justice
    • Stair
    • Theater
    • Travels
    • Trivia
    • UK
    • Uncategorized
    • 日本語
  • Meta

    • Register
    • Log in
    • Entries feed
    • Comments feed
    • WordPress.com
  • Twitter Updates

    • RT @wokeotter: dissentmagazine.org/article/the-au… 6 hours ago
    • @VictorBayda A mhac go deo! 6 hours ago
  • Blogroll

    • Radio na Gaeltachta
    • TG4
    • Teastaseorpach na Gaeilge
    • Nótaí Imill
    • InisAniar Podcasts
    • Cailín deas
    • Labhair leis an lámh
    • Beo
    • Gaeilge ar an Ghréasán
  • Follow ancroiait on WordPress.com
  • Blogroll

    • Beo
    • Cailín deas
    • Gaeilge ar an Ghréasán
    • InisAniar Podcasts
    • Labhair leis an lámh
    • Nótaí Imill
    • Radio na Gaeltachta
    • Teastaseorpach na Gaeilge
    • TG4
Create a free website or blog at WordPress.com.
Privacy & Cookies: This site uses cookies. By continuing to use this website, you agree to their use.
To find out more, including how to control cookies, see here: Cookie Policy
%d bloggers like this: