864. Briseadh na Carraige: Francis

Tá an Pápa (Pedro. Piedra. Peter. Carraig. On this rock srl) in Éirinn agus níl uainn ach rud amháin. Seans nár thuig Francis seo.

F R E A G R A C H T

Níl sa chomhrá thuas ach rud i mo shamhlaíocht fhéin.

Seo a d’iarr Leo Varadkar, Taoiseach ma hÉireann ón bPápa

Muid ag fanacht i bhfad ar shaoirse ón nDialathas sa tír seo. Freagracht, ar nós atá ag tarlú in Albain. Ach i bhFAD níos mó ná sin go dtí go mbeidh ár scoileanna againn.

Ní in Éirinn amháin a dhéanann an Eaglais dochar uafásach. Ní eisceacht seo; seo an riail. Léigh scéal Christine Kenneally go dtí an deireadh go dtuigfidh sibh cuid den scéal.

Ealaín i mBÁC ó @graapples

Nuacht is an Pápa (nach é m’athair é) anseo: bhí fhios aige.

Rud a bhí ar eolas againn cheana. Ach seo an scéal.

Is céard a dúirt an Pápa is é anseo? Inspioráid spioradálta nó comhairle dhéisteanach contúirteach aige?

1. FAOI BHEITH AERACH     Bhuel mar fheagra ar cheist faoi cad le déanamh le páiste aerach sa teach, d’fhreagair sé: When it shows itself from childhood, there is a lot that can be done through psychiatry, to see how things are. So, ceapann sé go bhfuil rud éigin mícheart le páiste bheith aerach.  Drochchomhairle!
2. FAOI BHEITH PÓSTA        Cad a bhí le rá aige faoi? Bhuel  marriage where people don’t fight is a bit boring, ar sé.  But the secret – and you may throw dishes at each other – but the secret is to make peace before the end of the day. Fight as much as you want, have as many arguments as you want, but at night make peace, ar sé. So, troid, troid, troid agus caith rudaí. Ordóg suas don fhoréigean baile ón bPápa. Drochchomhairle!
3. FAOI BRÓN BHEITH AIR      Dhea, níor tharla sin. Ionadh air faoi na Magdalenes. Dheara, ní chreideann duine ar bith sin. Maithiúnas uaidh. Dhea, ná bí ag iarraidh ar na daoine a ghortaigh tú go géar rud ar BITH a thabhairt duitse! Muid braon de chaint faoi pain agus shame agus scandal. Muid ag iarraidh freagracht is feabhas is ní raibh tada faoi sin. Chuile dhuine ciontach ach é féin, dar leis. Ach TÁ sé ciontach is tuigimid sin. Ag caint leis na daoine a ghortaigh an Eaglais, ghlaoigh sé Caca (cac) ar na daoine san Eaglais a rinne is a cheadaigh sin. Bhain sin geit as chuile dhuine. Ní shin a bhí uathu. Réiteach ar fhadhb uathu. Rud nach bhfaighidh siad ó Francis lena chaint ar chac.
4. FAOI LABHAIR AMACH       Seo a dúirt sé If there are suspicions … I don’t see anything bad in having an investigation, if it is done always on the fundamental principle that no one is bad if it is not proven.  (Just smaoinigí ar sin, a dhaoine uaisle – ní #creidí atá aige ach #nílsiadciontach) […] Speak, and speak with the right people. Speak with those who can start an investigation. Speak with judges, or with the bishop. If you have a good priest, speak with the priest. ER, NO! Sin Drochchomhairle! Labhair leis na Gardaí. I bhfad níos fearr go háirithe nuair nach bhfuil Dialathas sa tír. Go dtí na Naisiúin Aonataithe linn má theipeann linn leis na Gardaí.
5. FAOI CÉ ATÁ CIONTACH     Bhuel, na tuismitheoirí ciontach mar ní labhraíonn siad amach, go mór, mór an mathair, dar le Francis. Ní na daoine a rinne é agus ní é féin. Sin MASLACH. Many times it is the parents who cover up the abuse of a priest, arsa Francis. Drochbhéasach agus cruálach! Céard fútsa, Francis? Nach bhfuil an tideal Pápa ortsa?
6. FAOI MHNÁ          Bhuel bhí jóc aige lán le gnéasachas even the mother-in-law Ha ha (ionadh na hionadh!). Ní thuigeann mná ach tuigeann Francis (dar leis) agus míneoidh sé dúinn é le fearmhíniú. Dúirt Francis go ndearna sé iarracht a mhíniú do Marie Collins tuige nach raibh freagracht le fáil ach níor thuig sí é. Raight, Francis: an fhadhb leis an mbean, ní leatsa! she did not understand that very well, ar sé. Next time I see her … I will explain it better. I love her very much. Yeah. Ní dóigh liom é. Chaith tú faoin mbus í is tú féin atá ciontach, a mhac.  Cén understand that seo atá i gceist? Ní an fhírinne, ar aon chaoi.

Ar fud an domhain an scéal céanna leis an Eaglais.

Nathan Carter Ag Páirc an Chrócaigh le ‘Everybody Hurts’ is páistí mórthimpeall air? Dáiríre? Nár smaoinigh éinne? Aaaaagh! 

Ardmheas do Cholm O’Gorman

agus lucht

Seas ar Son na Fírinne.

Mo cheol sibh!

An fhírinne ar an mballa. Soiléir.

Hozier, Liam Ó Maonlaí, Mary Black … agus COLM O’GORMAN i mBaile Átha Cliath!

Briseann na tonnta na carrraigeacha.

An airíonn tú é, Francis?

Carraig ag titim as a chéile.

         Is siúlfaimid is ár bpáistí ar an ngaineamh saor ó impireacht leagtha ina smidiríní.

Rud éigin spioradálta uait? Níl sé le fáil ón bPápa. A mhalairt an scéal. Sin uafás.

Seo mo laoch. Seo dóchas. Seo misneach. Seo grá. Seo an fhírinne. Seo Éire na linne seo.

863. Mogh Roith

Rothaí ag casadh timpeall. Bualadh duine nua liom ar Twitter as Gaeilge inniu: @TigernaFermoy

Bhí mé ag breathnú ar alt faoi rian na gcos ar Dhairbhre agus an íomhá seo

nuair  a tháinig freagra nó míniú air ó mo chara nua ar Twitter: is ansin a chuala mé faoi Mhogh Roith don chéad uair.

Draoi na Mumhan, Sclábhaí Rotha i gceist leis an ainm Mogh Roith. Sa dhéscéalaíocht bhí sé dall, in ann é féin a dhéanamh ollmhór, stoirm a thosnú lena anáil, cloch a dhéanamh d’fhear, agus eitilt i roth rámach. Bhí carbhad aige is bhí oíche ina ló ann.  Dia na stoirme seans? Tlachtga a bhí ar a iníon, agus draoi í féin. Is uaithi a fuair Féile agus cnoc i gCo na Mí a nainmneacha.

Níos mó faoi anseo agus anseo. Na rudaí nár mhúin siad ar scoil dom!

Dán faoi le John Carey. GRMA, Josh!

 

862. Irish, ní Gaelic

Bronntanas álainn faighte agam inniu ó Jean Pickard.

Seo é.

Bhí mé ag gáire os ard. Seo an comhrá a lean é ar Facebook:

Holy Cultural Appropriation! Holy Rats in a Trap! Holy Ball & Chain! Holy Here We Go Again!

Zapped in a Holy Crucial Moment by Batman! Dú dú dú dú dú dú dú dú, BATMAN!

Seo an fhadhb:

Bhuel, má tá Cornish, Welsh, Manx, Breton, agus Irish ann, ba chóir go mbeadh Scottish ann. Scots do theanga Burns agus Scottish do theanga na nGael.

Seo muid i mBliain na Gaeilge, 125 bliain ó bhunaíodh Conradh na Gaeilge, agus caint mar is cóir ar a dúirt De hÍde: DeAnglicize. An ceart ar fad aige.

Tá an focal Gaelic atá sa Bhéarla anois úsáideach má dhéanann sé tagairt do rudaí a bhaineann leis an réigiún a chuireann Albainn, Éire, agus Oileán Mhanainn le chéile nó leis na cultúir ar fad a thosaigh sna háiteachaí sin ach a leanann ar aghaidh in áiteachaí eile ar fud an domhain. De na Gaeil: Gaelach. Anglicized as Gaelic. Ciall leis.

ACH, má táimid ag caint faoi theanga faoi leith, ní oibríonn sé agus is fiú

Holy Cultural Appropriation! Holy Rats in a Trap! Holy Ball & Chain! Holy Here We Go Again!

a ghlaoch amach mar Holy Identity Theft atá ann amach is amach!

Is minic a bhuailim le daoine a bhíonn feargach liom má deirim I speak Irish.

Irish doesn’t exist, a deireann siad liom. That’s a made-up language. Is that leprechaun language? You mean English with an Irish accent. 

Nó…

You mean Gaelic. It’s called Irish. No, it’s not, it’s Gaelic. Is tagann fearg orthu go tapaidh. Sin brat dearg. Tuigeann tú ansin. Níl sin nadúrtha. Cosc ar Irish a rá. Mar sin aitheantas a thabhairt don náisiún agus is léir go raibh sé múinte go maith acu sa Bhéarla a tháinig le daoine go dtí an domhan nua GAN sin a cheadú. Is fós, chuile lá beo, ceartaíonn daoine anseo mé ar nós tabhairt le fios do pháiste dána go bhfuil sí as bealach.

Cultural bomb tugtha air ag daoine eile ar focail mar seo a dhéanann damáiste. B’fhéidir go bhfuil Nimh Theangeolaíochta Mall-Scaoilte níos oiriúnaí.

Chonaic mé mar a bhí gá le Gaelic a rá i nDún na nGall is daoine in aice leo míshásta leis an teanga. Níos éasca é a rá ná bheith ag argóint leo. Ach ní shásódh rud ar bith na daoine sin. Is de réir a chéile rinne daoine dearmad ar an chúis le Gaelic a rá in áit Irish. Tairne sa chónra nuair a ghéillimid.

Feicthe agam i SAM. Aisteoirí ó Éirinn is agallamh i ndiaidh a chéile iarrann duine orthu, You mean Gaelic? is feiceann tú iad ag fáil tuirseach de is deireann siad féin Gaelic mar tá an Nimh Theangeolaíochta Mall-Scaoilte chomh láidir sin nach gcreidfidh daoine go bhfuil Irish ann is cuma a deireann siad. Tairne eile sa chónra nuair a ghéillimid.

So.

Mé fíorbhuíoch as a tharraing Jean dom. Seo le déanamh: le míniú (ní le poc)

Albain, tuigim nach mbeidh sé éasca ach súil agam go mbeidh sibh ar bord le Sesame Street agus in ann a rá, We belong agus Our languages (Scottish and Scots) belongs to us le bród, gan eagla, le meas.

Bhí troid mhór agam le cinntiú nár chuir siad Gaelic ar an gclúdach anseo. B’fhiú é.

Is féidir.

 

 

 

 

 

 

 

861. Gaeilge i San Pedro

Chuile bhliain, le trí bhliain anuas, glacann Conradh na Gaeilge – Craobh na nAingeal páirt i gCampa Samhraidh scoil Rince McNulty i San Pedro. Is ansin a eagraíonn Erin Scott Haines an campa. I mbliana bhailigh Erin daoine le chéile le craobh de Chomaltas Ceoltóirí Éireann a bhunú i gCathair na nAingeal. ‘Sé sin le rá, tá fuinneamh agus grá mór don chultúr ag an mbean seo. Dúinne is deis iontach í Gaeilge a mhúineadh do phaistí.

I mbliana d’fhoghlaim siad go leor: conas Gaeilge a léamh, comhrá simplí, foclóir lán le spraoi, agus amhráin. Bhí am iontach agam féin ann le cluichí is craic mar mhodh múinte. Táim fós ag foghlaim!

Bhí cultúr Gaelach láidir sa champa le ceol, teanga, rince, agus spórt. Seo cuid de na pics ó Erin go dtuigfidh sibh a tharlaíonn anseo le Gaeilge a scaipeadh.

Foghlaim le cluichí. Snap!

An Cláirseach le Aedan ó Chomhaltas, Ceol na nAingeal.

Peil le Seán ón gCLG

Cluichí le spraoi: sin an chaoi!

Aedan ag múineadh

Tá cultúr na nGael láidir anseo i gCalifornia Theas, a chairde. Is páiste anseo ag baint sult as. Nach maith sin!

 

860. ’S i Mòrag

It’s our second monthly Gaelic Hike tomorrow so here’s a new song for us to sing along the way. We’ll only do 1 verse tomorrow.

Reminder: Here’s the song we learned last month.

Chorus:

’S i Mòrag, ’s i Mòrag, ’S i Mòrag a rinn a ‘bhainis.
It was Mòrag, it was Mòrag, It was Mòrag who had the wedding. 

Mòrag, ’s i Mòrag, a rinn a’ bhanais ainmeil.
It was Mòrag, it was Mòrag, who had the famous wedding.

Verse 1

Bha i dubh an-uiridh, agus tha i dubh am bliadhna
She was black-haired last year, and she’s black-haired this year.

‘S bha i dubh a h-uile latha, chunnaic mise riamh i.
She’s been black-haired every day, that I have ever seen her

Curfá

Verse 2

Bha fear an taigh aig bean an taigh, ‘s an sgalag aig an t-searbhant’
The man of the house danced with the good-wife, the skivvy with the servant.

Bha ‘m buachaill’ aig a’ bhanaraich,  ‘s mo sheanair aig mo sheanmhair
The cowherd danced with the milkmaid, my grandad & grandma danced together.

Curfá

Verse 3

Bha Seònaid is fidheall aic’, Raonaid is pìob aic’
Janet played the fiddle, Rachel played the pipes.

Mòr nan Dos is feadan aic’, ‘S sheinneadh iad an ruidhle
Mòrag played the chanter, and they all sang the reel.

Curfá

859. Breithlá Sona CnaG125

Breithlá Sona, Conradh na Gaeilge. Féach a thosaigh sibh! Tuig a rinne sibh.

Cultúr, dúchas, stair, meas: shábháil sibh muid.

Muidne i gCathair na nAingeal fíorbhuíoch go bhfuil sibh ann.

Féach a thosaigh sibh anseo! 🙂 Seo físeán le Comhghairdeas agus Go raibh maith agaibh a rá libh.

I measc na cairde a tháinig anseo le cúnamh a thabhairt dúínn: Liam Ó Cuinneagáin, Bairbe Ní Chiadhra, Martha Dalton, Síne Nic an Ailí…