k.58 An Spailpín Fánach

Féir plé do Spillane, tá dóthain againn le leanúint ar aghaidh ag múineadh ó bhaile agus amhrán go leor ar fáil do ghasúir le foghlaim. Seo ceann iontach lán le stair.

Go deo deo arís ní raghad go Caiseal ag díol ná ag reic mo shláinte

Ná ar mharagadh na saoire im shuí cois balla im scaoinse ar leataoibh sráide

Bodairí na tíre ag teacht ar a gcapaill dá fhiafraí an bhfuilim hírálta

“Ó téanam chun siúil tá an cúrsa fada.” Seo ar siúl an Spailpín Fánach

Im Spailpín Fánach fágadh mise ag seasadh ar mo shláinte

Ag siúl an drúchta go moch ar maidin .s ag bailiú galair ráithe

Ní fheicfear corrán im’ láimh chun bainte, súiste ná feac beag rainne

Ach bratacha na bhFranncach os cionn mo leapan is píce agam chun sáite

Mó chúig céad slán chun dúiche m’athar ‘gus chun an oileáin ghrámhair

Is chun buachaill na Cúlach os díobh nár mhiste in aimsir chasta an ghárda

Ach anois ó táimse im chadhan bhocht dhealbh Imeasc na ndúichí fáin seo

‘Sé mo chumha croí mar fuair mé an ghairm bheith riamh im Spailpín Fánach

Is ró-bhreá is cuimhin liom mo dhaoine bheith sealad thiar ag droichead Gháile

Fé bhuaí, fé chaoraí, fé laoi bheaga gheala agus capaill ann le h-áireamh

Acht b’é toil Chríost é gur cuireadh sinn asta ‘s go ndeaghamhar i leath ár sláinte

‘S gurbh é bhris mo chroí i ngach tír dá rachainn “Call here, you Spailpín Fánach”

k.57 Skye Boat Song sa Ghàidhlig

Tapadh leibh, Seaghan Sionnach

English lyrics by Robert Louis Stevenson, 1892

but this is an Outlander version and a wee snippet of English in it

Translation to Scottish by Gillebride MacMillan

Scottish:

Verse

Oiteag is stuagh,

atadh is cuan,

beanntan an uisge is na grèine.

Gach nì a bha dhom math,

gach nì a bha gun smàl,

gach nì a bha gu math,

anis air falbh bhuam.

Scottish:

Chorus

Seinn dhom an duan,

mun tè a chaidh air thìr,

saoil am bu mise i.

Sheol i thar sàil,

‘s i chò faiteach na gràdh,

ò chàidh anull thar sàil.

English Verse:

Give me again all that was there, give me the sun that shone.

Give me the eyes, give me the soul, give me the lass that’s gone.

Scottish:

Chorus

Seinn dhom an duan,

mun tè a chaidh air thìr,

saoil am bu mise i.

Sheol i thar sàil,

‘s i chò faiteach na gràdh,

ò chàidh anull thar sàil.

k.56 An Bhadhb: Tairngreacht

Sith co nem. 

Síocháin go neamh

Nem co doman.   

Neamh go domhan.

Doman fo ním, 

Domhan faoi neamh

nert hi cach,       

neart i gcách

án forlann, 

cupán forlán,

lan do mil,

lán le mil

mid co saith.         

meá go sáith.

Sam hi ngam… .

Samhradh i ngeimhreadh.

Ni accus bith nombeo baid:

Ní fhacas an domhan, i mo shaol beidh:

sam cin blatha,

Samhradh gan bláthanna

beti bai cin blichda,

Beidh beithigh gan bainne,

 

mna can feli

Mná gan bheith feiliúnach

fir gan gail.

Fir gan gal.

Gabala can righ…

Gabháil gan rí…

 

feda cin mes.   

foraois gan crann.

Muir can toradh.

Muir gan toradh

 

sen saobretha.

Drochbhreith na seandaoine

Brecfásach mbrithiom- 

Bréagfhasach na dlíodóirí

braithiomh 

brathadóir

 

cech fer.

gach fear.

Foglaid cech mac.

Foghlaí gach mac.

Ragaid mac i lligie a athar. 

Rachaidh mac i leaba a athar.

Ragaid

Rachaidh

 

athair a lligi a meic. 

an t-athair i leaba a mhic.

Cliamain cach a brathar.

Cliamhain cách a bhráthar.

Ni sia nech mnai assa 

Ní iarraidh sé mná amuigh ón

 

tigh…

tigh…

olc aimser

Aimsir olc

immera mac a athair,

Imreoidh mac cleas ar a athair

imera ingen…

Imreoidh iníon …

.     .

k. 55 An Ranger: Fearg, Mar is Cóir

Fís inniu. Molta ag dalta aréir, bail ó na Déithe air.

Seo fís a spreag an scannán Black 47.

Gearr ach cumhachtach. Is daoine ag fáil réidh le rian na himpireachta i SAM agus i dtíortha eile, in am ceisteanna a chur. Cén fáth nach bhfuil Éire saor? Cén fáth a bhfuil na sé fós ag impireacht na Breataine agus an chuid eile den tír ag impireacht na Róimhe?

Cá bhfuil Mary Lou a roghnaigh na daoine? Í tinn le Covid agus d’fhág an rialtas seo amach í. Feall i 2020. Neart le ceartú. Ní le scian. Ach le fearg, mar is cóir.

Tarraing anuas rian na himpireachtaí. Amach leo a fhágann saoirse na tíre ar leathtaobh. Ná géill don Eaglais ná don Bhreatain níos mó. D’imir siad feall mar is ghnáth.

Aontas Ceilteach, a chairde. Tabhair faoi. le chéile san Eoraip. Creid ann.