k.88 Feedback

Torann uafásach a fhaigheann tú is tú róghar don maidhc. Goilleann sé ar na cluasa. Goilleann sé sa chloigeann. Goilleann sé chomh mór sin go mbaineann sé geit asat. Feedback. Dordfhocal.

Aiseolas a thugann siad air sa Ghaeilge. Torann eile. Ais. Ar nós teacht ar ais ar nós liathróid i gcluiche leadóige? Bhuel anois. Cé a chum sin? An duine céanna a chum fearcheartú in áit fearmhíniú ar mansplaining? Eolas, an ea? Nó tuairim?

Goilleann an focal orm. Goilleann an nós orm.

Bíonn na fir AN-tógtha leis rómhinic. Iad atá lán le féinmhuinín mar deireann an domhan leo gur leo an domhan.

Sna cásanna is measa, agus is minic a tharlaíonn sé, bíonn daoine i gceannas róleisciúil le tada a dhéanamh ach teachtaireachtaí gan ainm a roinnt leis na hoibritheoirí. Is mar sin, don té a fhaigheann an teachtaireacht, tá ceisteanna le freagairt.

Ar tháinig sé ó dhuine amháin?

An bhfuil tú ag iarraidh orm rud a dhéanamh faoi? Mo stíl ar fad a athrú mar gheall ar a dúirt duine leat?

An bhfuil tú ag rá nach bhfuilim go maith?

An mbeidh mé i dtrioblóid muna dhéanaim rud faoi?

Srl

Nó, níos measa fós, bíonn sé in úsáid le cumhacht a léiriú. Deireann sé, Léim nuair a deirim leat léimt.

Cibé rud a dhéanann sé, cuireann sé strus ar dhaoine. Ní anois ná riamh an t-am le seo a dhéanamh. Baineann sé muinín as daoine atá ag iarraidh a ndícheall a dhéanamh.

Ar nós bheith ag iarraidh ar dhaoine céard ba mhaith leo mar phá (ná déan sin! A leithéid! Tabhair an rud céanna rud cóir agus cothrom do gach duine). Seo drochnósanna. Ar nós tipping. Córas lofa lán le haicmeachas agus dúshaothrú.

Má tá duine ag iarraidh cúrsaí a fheabhsú i ndáiríre, éist leis na daoine atá ag déanamh an obair. Is MÁ tá gá le rud a athrú, bí lách agus abair é mar, Cad a cheapann tú faoi seo a dhéanamh? Agus éist leis an bhfreagra.

Meas atá ó dhaoine. Ní bhíonn sin le fáil sna cúrsaí a mhúineann gnó go minic. Daonnacht de dhíth. Cén maitheas brabús má chailleann tú na daoine a dhéanann an obair?

Bí lách agus ná déan dochar.

Ní aiseolas ná eolas seo ach comhairle. Anois, ar ais ag obair liom.

Mar a dúirt Molly le déanaí: Be excellent to one another. Is féidir linn. Ní comórtas atá sa saol seo ach muidne ar fad ar an turas céanna.

k. 87 ♫ Frederick Douglas ♪♪

TO FREDERICK DOUGLAS, THE CELEBRATED FUGITIVE SLAVE.

 Sung at the Soirée given to him, at St. Patrick’s Hall, Monday, Oct. 25th, 1845.                                                           AIR-” Old Dan Tucker.”  

The following song, which the celebrated Frederick Douglas stated was sufficient to compensate for years of slavery, may be deemed appropriate, as the recent struggles for Negro Emancipation have attracted such deep attention.

Stranger, from a distant nation,  

We welcome thee with acclamation,

And, as a brother, warmly greet thee 

Rejoic’d in Erin’s Isle to meet thee.                                                                                                                                   

CHORUS  

Then “Céad míle fáilte” to the stranger,      

Free from bondage, chains, and danger.  

“Céad míle fáilte” to the stranger,

Free from bondage, chains, and danger.

2. Who could have heard thy hapless story

Of tyrants-canting, base, and gory;

Whose heart throbb’d not with deep pulsation

For the trampled slaves’ emancipation.

CHORUS: Then “Céad míle fáilte,” &c.

3. Oh ! why should different hue or feature

Pervert the sacred laws of Nature,  

And every tie of feeling sever? 

The voice of Nature thunders “Never!”

CHORUS: Then “Céad míle fáilte,” &c.

4. Then, borne o’er th’ Atlantic waters,

The cry of Erin’s sons and daughters

For freedom, shall henceforth be blended,

Till Slavery’s hellish reign be ended.

CHORUS: Then “Céad míle fáilte,” &c.

Then “Céad míle fáilte” to the stranger,  

Free from bondage, chains, and danger.   

“Céad míle fáilte ” to the stranger,

Free from bondage, chains, and danger.

k.86 Malarkey

Bhí Biden ar an stáidse leis an diabhal é féin arís aréir cloisim. Uafásach an nós sin, spórt fola gléasta suas mar dhíospóireacht. Ar aon chaoi, thit an focal Malarkey as a bhéal mar a tharlaíonn scaití. Seafóid atá i gceist leis.

Ní thuigeann daoine cé as a thagann an focal Malarkey i ndáiríre ach tá sloinne ann leis an bhfuaim sin agus tá míniú againn air. In úsáid le fada sna Stáit Aontaithe, bhí sé le feiceáil i stiallchartúin Thomas Aloysius (Tad) Dorgan chomh fada siar le 1922.

Meiriceánach le cúlra Éireannach a bhí ann mar is léir ón Dorgan sin. Rugadh i San Francisco é agus bhí taithí aige ar dheacrachtaí sa saol is coinsias aige chomh maith. Seo mar a léirigh sé atá mícheart le himpireacht. Fós cumhachtach agus fíor:

The Road to Dividends

Ciallaíonn Eire gan fada Burden. Tháinig sin chugham is mé ag breathnú air.

Déarfainn féin go raibh suim ag Tad san Aloysius sin ina ainm agus gur léigh sé faoi na naoimh i leabhar éigin le fáil amach cén fáth ar thug siad sin air. A Tad interested in it, cá bhfios? Chaith mise seal ag léamh leabhar mar sin is mé óg. Bhí iontaisí iontu. Ait amach is amach, roinnt mhaith acu. Agus b’fhéidir gur tháinig Tad ar scéal faoi naomh eile is é ann. Naomh Each.

Bhain Tad spraoi as nathanna cainte is chuir sé le Béarla le téarmaí (a chum sé féin nó a scaip sé) ar nós dumbbell (amadán), for crying out loud (nuair atá ionadh ar dhuine), cat’s meow & cat’s pajamas (an rud is fearr), applesauce (seafóid), hard-boiled (duine crua), cheaters (spéaclaí).

Leis an Yes, we have no bananas aige, chum duine amhrán leis an tideal céanna. Chan mé é is mé óg is chabhraigh sé liom is mé ag foghlaim Seapáinis: Hai, banana wa arimasen. Léiríonn sé atá mícheart le Béarla. Tá ciall leis: Do you not have? Yes, we do not have.

Mar sin cad é an sloinne a bhaineann le Malarkey agus cén míniú atá air? Bhuel

agus Earc?

Go leor atá dochreidthe faoi na scéalta faoi na naoimh. Aisteach ar fad go deimhin. Ach Saint Lizard nó descendent of the devotee of the Lizard Saint mar ainm? Bhuel, sin Malarkey cinnte! Caithfidh gur bhain sé craic as sin.

k. 85 Dán do Lara, 10

Dán do Lara, 10 le Michael Hartnett, 1941-1999

Fuinseog trí thine

An ashtree on fire

gruaig do chinn

the hair of your head

ag mealladh fuiseoige

coaxing larks

le do ghlór binn

with your sweet voice

i bhféar glas

in the green grass,

is scata nóiníní

a crowd of daisies

ag súgradh leat

playing with you

is scata coiníní

a crowd of rabbits

ag damhsa leat

dancing with you

an lon dubh

the blackbird

is a órghob

with its gold bill

mar sheoid duit

is a jewel for you

lasair choille

the goldfinch

is a bhinneas

with its sweetness

mar cheol leat

is your music.

Is cumhracht tusa

You are perfume,

is mil, is sú talún:

and honey, and a wild strawberry:

ceapann na beacha féin

even the bees think you

gur bláth sa pháirc thú

a flower in the field.

A bhanríon óg thír na leabhar

Little queen of the land of books,

go raibh tú mar seo go deo

may you always be thus

go raibh tú saor i gcónaí ó shlabhra an bhróin

may you ever be free from sorrow-chains.

Seo mo bheannacht ort, a chailín,

Here’s my blessing for you, girl,

is is tábhachtach mar bheannú é –

and it is no petty grace –

go raibh áilleacht anama do mháthar leat

may you have the beauty of your mother’s

soul

is áilleacht a gné.

and the beauty of her face.

Poem for Lara, 10

Dán do Lara, 10 le Michael Hartnett, 1941-1999

An ashtree on fire

the hair of your head

coaxing larks

with your sweet voice

in the green grass,

a crowd of daisies

playing with you

a crowd of rabbits

dancing with you

the blackbird

with its gold bill

is a jewel for you

the goldfinch

with its sweetness

is your music.

You are perfume,

you are honey,

a wild strawberry:

even the bees think you

a flower in the field.

Little queen of the land of books,

May you always be thus

May you ever be free from sorrow-chains.

Here’s my blessing for you, girl,

and it is no petty grace –

may you have the beauty of your mother’s

soul

and the beauty of her face.

Dán do Lara, 10 le  Mícheál Ó hAirtnéide, 1941-1999

Fuinseog trí thine

gruaig do chinn

ag mealladh fuiseoige

le do ghlór binn

i bhféar glas,

is scata nóiníní

ag súgradh leat,

is scata coiníní

ag damhsa leat,

an lon dubh

is a órghob

mar sheoid duit,

lasair choille

is a bhinneas

mar cheol leat.

Is cumhracht tusa,

is mil, is sú talún:

ceapann na beacha féin

gur bláth sa pháirc thú.

A bhanríon óg thír na leabhar

go raibh tú mar seo go deo

go raibh tú saor i gcónaí ó shlabhra an bhróin

Seo mo bheannacht ort, a chailín,

is is tábhachtach mar bheannú é –

go raibh áilleacht anama do mháthar leat

is áilleacht a gné.

k.84 Dán: Der Erlkönig

As Gaeilge

Sa Ghearmáinis le ceol Schubert & Liricí le Goethe

k.83 DSG Ar Líne

Tharla sé!

Tháinig na sluaite!

GRMA, Bairbre Ní Chiadhra, Barra Scanlan, Arge O’ Neal, Tadhg Ó Máirtín, Desirée Oggi, Jean Pickard, Molly Alice Hoy, Dennis Doyle, David Wogan, Na Cougars, Liana agus Melanie ó Céilí Nua, na mná a mhúin bácáil dúinn, Tim & Chris (teicneolaíocht), Tanya (fógraíocht), Global Irish, leaschonsul Barry Guihen, agus Síle Bermingham (cinnte gur fhág mé daoine amach ach GRMA ar fad).

GRMA a d’fhreastal ar an ócáid linn. Tá súil againn gur bhain sibh taitneamh as. Pics ag teacht.

Seo le tosnú:

Seo amhrán a mhúin Tadhg:

DSG 2020 ag tosnú amárach. Bígí linn!

Seoladh nua ar Twitter: https://twitter.com/CnaGaeligeLA

Ceol, spórt, rince, ranganna, Pop-up Gaeltachtaí: ar fad AR LÍNE!

Seo mar a bhí an Deireadh Seachtaine Gaeltachta i gCathair na nAingeal anuraidh

Ná daoine a thug faoin scrúdú TEG. Maith iad!

Rince agus spórt go leor!

Daoine le chéile le spraoi.

Seo mar a bheidh sé i mbliana

Imeachtaí go leor Ar Líne

Fúinn

Tá Conradh na Gaeilge i gCathair na nAingeal ann le teangacha agus cultúir na nGael a chaomhnú agus a chur chun cinn. Is craobh sinn (Craobh na nAingeal) de Chonradh na Gaeilge a bunaíodh i 1893 agus a ghlac ról láidir in athbheochan i gcursaí teanga, litríochta, agus cultúir in Éirinn.

 

Múinimid ranganna sa Ghaeilge agus is aoibhinn linn an t-eolas agus grá atá againn ar chultúr na hÉireann a scaipeadh ar fud an domhain. Chuige sin, bíonn Deireadh Seachtaine Gaeltachta ar siúl againn chuile bhliain – agus i mbliana, beidh sé ar líne!

Ba bhreá linn cuireadh a thabhairt do dhaoine ar fud na cruinne bheith páirteach linn sna himeachtai iontacha ar fad atá leagtha amach againn.  Féach ar an gclár ama ar fad agus cláraigh leis an nasc thíos, le do thoil.

Tá sé saor in aisce (Moltar $25 nó cibé gur féidir a thabhairt mar shíntiús deonach ach tuigimid nach bhfuil cúrsaí éasca faoi láthair. Má tá síntiús deacair duit, ná bíodh aon drogall ort rphost a sheoladh chugainn agus déanfaimid cinnte go mbeidh tú in ann freastal air.

 

Tá spraoi ann. Fáilte go hÉirinn! Ar líne.

​ Cláraigh/Síntius anseo:  https://irishweekend.eventbrite.com        

​