k.181 Seasaim le Úcráin

Ardmheas do laochra na hÚcráine agus mo mhallacht ar Putin agus ar gach a thugann tacaíocht dó.

Tá Putin ag iarraidh an triú cogadh domhanda a thosnú agus thosaigh sé lena ionsaí damanta ar Úcráin ar an 24 Feabhra, 2022, trí lá ó shin.

Tá laochra go leor in Úcráin, ina measc an t-uachtarán atá ag troid ar na sráideanna leis na saighdiúirí lena thír a chosaint, an bhean a thug síolta do na saighdiúirí ón Rúis ag rá leo iad a chur ina bpócaí go bhfásfadh bláthanna sa chré nuair a fhaigheann siad bás, na gardaí ar oileán a dúirt le long Rúiseach dul trasna orthu féin sular mharaigh na Rúisigh iad.

Conas mar a thosaigh seo?

An chéad rud le bás a fháil i gcogadh? An fhírinne. I mí Feabhra i 2014 bhí Putin ar buile faoin gcaoi inar tugadh an doras don Uachtarán Yankovych. Roimh ionsaí a dhéanamh ar an Crimea agus Donbass, thosaigh ionsaí ar an fhírinne ar líne. Iarracht an dallamullóg a chur ar chuile dhuine a bhí ann, daoine a chur amú le aineolas. Ag an am céanna, thosaigh an Rúis ionsaí eile ar an fhírinne in áit eile, i SAM. Léiríonn an Tuarascáil Meuller seo. Léiríonn sé gur ionsaigh na Rúisigh an toghchán i 2016 ar na meáin. Bíonn feallairí ann i gcónaí a chuidíonn leis an diabhal ar a mhaithe féin. San áireamh anseo, tá

Cambridge Analytica,

Paul Manafort,

Dominic Cummings,

agus a leitheidí.

An Cambridge Analytica sin a ghoid saoirse ó Albain nuair a bhí an reifreann acu! Tá fiche dollar agam ort, a Chiaráin!

Le tuiscint mar sin: seo ionsaí le gunnaí móra ar Úcráin, caint ar arm nuicléach fiú, ach níl Putin sásta le cuid den Úcráin, ná cuid den domhan. Tá sé go léir uaidh. B’fhéidir go roinnfidh sé leis an tSín é. Ach is cuma leis cé a mharaíonn sé ar a bhealach le cumhacht a fháil.

Is é an diabhal é féin é agus ar nós Trump, ní bheidh sé sásta go deo. Bíonn tuilleadh cruálachta, tuilleadh damáiste, tuilleadh uafáis uaidh i gcónaí.

Níl sé ag teacht go SAM as seo amach. Tá an ionsaí tosnaithe cheana fhéin. Thug sé Trump dúinn. Níl sé ag teacht go Sasana. Tá an ionsaí sin tosnaithe cheana fhéin agus tacaíocht tugtha aige do Sasamach.

Le ceartú go tapaidh ag an domhan ar fad: ná tabhair spás do nuacht nach nuacht í. Cuir cosc ar an aineolas ar fad. Tuig gur cuid den cogadh sin. Dún FOX. Dún FB más gá. Tuig mar a thángamar go dtí an pointe seo. Ná tabhair orlach do bholscaireacht. Ní saoirse cainte sin ach arm.

An costas nuair nach ndéanaimid seo? Féach ar atá ag tarlú in Úcráin agus tuig go bhfuil cúsaí ag dul in olcas go tapaidh. Ní stopfaidh Putin ansin. Tuig seo. Is déan an troid atá ar siúl ar líne freisin. Dún na hionsaithe ansin chomh maith. Anois.

k. 180 Na Reithí Abú

Fiche trí in aghaidh fiche an scór deireanach sa Sár-bhabhla inné i gCathair na nAingeal is an bua ag Na Reithí ina mbaile féin in aghaidh na Beangalaigh ó Cincinnati.  Bhí na Reithí chun tosaigh sa chéad leath. Bhronn Odell Beckham Jr an chéad talmhú dóibh. Ach b’iad na Beangalaigh a bhí chun tosaigh sa dara leath, 20 in aghaidh a 16, nuair a theip ar Tyler Boyd (leis na Beangalaigh) breith ar an liathróid ag triú agus a naoi is gan ach 6 nóiméad fiche fanta sa chluiche. Thapaidh Na Reithí an deis. Ba é Aaron Donald a bhfuair an scór deireanach is an bua do Na Reithí is gan ach 39 soicind fanta sa chluiche.

Sár-chluiche sa Sár-bhabhla

Lá mór i gCathair na nAingeal inniu. Bain taitneamh as le Gaeilge.

k. 179 Conas atá tú?

k. 178 An Baile le Láimh Léi Siúd

k. 177 Groundhog Day na hÉireann

Seo muid ar 2/2/2022. Cén chaoi bhfuil an aimsir inniu, a chairde?

Imbolg atá ann. St. Brigid’s Day i mbéal an phobail (grrrr). Ná déan sin, rialtas na hÉireann! Linne ár nDia, Bríd. Linne Imbolg!

Ag an tráth seo, bíonn na caoirigh ramhar is iad ag iompar, plandaí ag fás, dóchas san aer.

Anois teacht an Earraigh, beidh an lá ag dul chun síneadh…

Antaine Ó Reachtaire – 1784-1835 (Cill Aodáin)

Cuireann sin gliondar orainn.

Féile na nGael atá in Imbolg, agus le teacht an Earraigh, bíonn daoine ag súil le feabhas san aimsir. Le laethanta níos gile. In Albain, in Éirinn, agus ar Oileán Mhanainn, bhí nósanna ag daoine le faisnéis na haimsire a fhógrú don phobal. Tharla seo ar Feabhra 2. Baint aige le coinnle agus ainmhithe. Seo an scéal ó bhun go barr.

Sula raibh TG4 (nó TnaG nó an teilifís, fiú) againn, bhí bealaí eile le faisnéis na haimsire a fháil. Féile na nGael atá in Imbolg (Feabhra 1). Féile na gCoinneal againn ar Feabhra 2 agus ar an lá seo, le fada an lá, bíonn daoine ag iarraidh a fháil amach cén aimsir atá amach rompu.

Féile na gCoinneal

Tarlaíonn Imbolg idir grianstad agus cónocht. Ar an dara lá d’Imbolg tá féile na gcoinneal ann. Seo nós a lean na Rómánaigh inár ndiaidh is ghlaoigh siad Candlemas air sa Bhéarla. Conas a oibríonn an fhaisnéis na haimsire ar an lá seo?

An aimsir is fearr ar Fhéile na gCoinneal ná lá báistí nó lá scamallach. Sin a deireann linn go bhfuil an geimhreadh thart.

ACH má tá sé grianmhar ar an lá sin, níl deireadh leis an ngeimhreadh fós, a deir an nós.

Rinne an Eaglais Saint Blaise Day de. Is cuimhin liom na coinnle ar mo mhuinéal leis an scórnach a chosaint i séipéal i Muilte Farannáin fadó. Feabhra 3 atá acu don naomh sin. Mar a ghoideann siad ár nósanna is a chuireann siad ainmneacha nua orthu! Bradaíl!

Ach ar ais linn go dtí an aimsir.

Mar a thagann rudaí ó bhun go barr atá i gceist leis na nósanna seo. Broc, nathair, béar agus araile: tá sé de nós ag daoine féachaint ar mar a dhúisíonn na hainmhithe seo ó chodladh an gheimhridh le tuiscint cén aimsir atá i ndán dúinn. Tugann na hainmhithe an nod dúinn mar tuigeann siadsan an aimsir níos fearr ná mar a thuigeann muidne í.

In Albain, deireann an nathair mar a bhéas an aimsir.

Ar Oileán Mhanainn, insíonn éan mór mar a bhéas sí.

In Éirinn, tuigimid an aimsir atá le teacht ón ngráinneog..

Tharla seo i dtíortha eile chomh maith. In Albainis, seo rann faoina chreid na daoine ansin:

If Candlemas is fair and clear / There’ll be twa winters in the year.

Sa Ghearmáin, seo atá acu

Sonnt sich der Dachs in der Lichtmeßwoche, so geht er auf vier Wochen wieder zu Loche.

‘Sé sin, má dhéanann an broc bolg le gréin ag féile na gcoinneal, beidh sé ar ais ina pholl go ceann míosa.

Tá tagairt don nós agus na coinnle is ainmhí ag teacht amach ó pholl i Les Misérables le Victor Hugo,

Qu’il luise ou qu’il luiserne, L’ours rentre en sa caverne.

Le léas nó loinnir, téann an béar ar ais ina phluais.

Seans go bhfuil an scannán Groundhog Day feicthe ag daoine. Baineann an scannán sin le féile ar Feabhra 2 i Pennsylvania. Cuirtear Pennsylvania Dutch ar na daoine ansin a labhraíonn Gearmáinis. Botún atá sa Dutch sin. Deutsch atá i gceist. Ba chóir dóibh é a cheartú.

Ar aon chaoi, tháinig daoine ón Ghearmáin go Pennsylvania fadó agus thóg siad a nósanna leo. Ina measc, Féile na gCoinneal (an Candlemas Day sin a luamar cheana) agus nós eile acu féachaint ar an mbroc ag teacht amach óna pholl. Ní broc ach úitseach (groundhog) atá acu i Pennsylvania.

Broc a bhí acu sa Ghearmáin. Dachstag atá acu ar an lá sin anois nó Groundhog Day i mBéarla Mheiriceá. Má fheiceann daoine scáil ag an úitseach (mar a tharlaíonn ar lá breá), deirtear go mbeidh drochaimsir acu go ceann sé seachtaine.

Ach nach deas cuimhniú ar an ngráinneog againne. Ná caillimis ár ndúchas. In am dúinn dul amach ag siúl ag breathnú ar na hainmhithe (gan cur isteach orthu).

Imbolg Sona, a chairde. Tá an lá ag dul chun síneadh.