Inniu an lá.
Ár gcearta uainn.
Ár dtír, ár dteanga, ár ndúchas.
Education
Bealtaine. Nuair a théann muid ó dhorchadas go gile. Sin a tharla. Seachtain roimhe, bhí cúrsaí dorcha. Bhí mé ag ceapadh nach mbeadh an Deireadh Seachtaine Gaeltachta ag dul ar aghaidh.
Mar a bhíonn sé is daoine ag eagrú rud ar bith, bíonn deacrachtaí ann. Sin an saol. Rudaí ar chóir dóibh bheith ag obair nach bhfuil ag obair. Míthuiscintí srl.
Ach feicthe agam go bhfuil rud atá i bhfad níos cumhachtaí ná na trioblóidí beaga seo ar fad: sin na Gaeil is iad a thugann meas dár gcultúr. Bhí an Deireadh Seachtaine Gaeltachta níos fearr i mbliana mar gheall ar na dúshláin, na deacrachtaí, na constaicí. Ait an mac… Gach uair a thit rud amach, tháinig daoine le chéile le fuinneamh, le grá, le tuiscint, le cion, le cumhacht, le draíocht, le anam na nGael. Seo Imelda le Tyler!
Cairdeas!
Bhí daoine nach raibh in ann teacht. Sin an saol freisin. Míthuiscint leis an dáta is bhí orainn bogadh ó áit go háit. Tarlaíonn sé. Theip ar an gcuisneoir is an micreathonnán is bhí orainn bia a chaitheamh amach. C’est la vie. Ceachtanna foghlamtha. Beidh áit nua againn i 2018! Agus bia níos fearr le rogha do na veigeatóirí srl. Agus i bhfad níos mó … Ach sin scéal eile.
Ach mar gheall ar sin, d’aithríomar na pleananna. Chuamar go háiteacha nua is bhí craic againn ann, as Gaeilge. Is maith sin.
Tá a rithim féin ag an saol agus aithníonn daoine sin. Glaoch ó Thaidhg: an bhféadfainn cabhrú libh? Táim saor ar an Satharn. Is laoch é, ár dTaidhg. Nuacht faoi chlub iománaíochta nua agus rphost chuig an lead i gceannas air: an bhféadfadh sibh…? Cinnte. Is tháinig daoine. Tháinig Galt is Audrey is Conall, bail ó na Déithe orthu.
Tháinig daoine nár bhuail mé leo riamh roimhe seo is tháinig seanchairde. Tháing siad le chéile ag iompar málaí dúinn, ag seinnt ag an gcéilí dúinn, ag déanamh aráin dúinn, ag cniotáil don chrannchur dúinn, ag comhoibriú nuair a bhí rud le sortáil amach.
Is ag an deireadh an lae, bhí ionadh orm. Féach a rinne siad! Ar bhealach, bhí sé níos fearr mar bhí orainn tarraingt le chéile ar nós bheith ag rámhaíocht le chéile i rásaí na mbád trasna na dtonnta agus áthas orainn ag an deireadh. Bhí an bua againn.
Mo laochra ♥
Is ó am go ham, chonaic mé an draíocht ag tarlú. Chuir mé mo chloigeann isteach i seomraí ranga eile is chonaic mé é. D’airigh mé é is mé amuigh faoin spéir sa pháirc is camán i mo lámh agam. D’airigh mé bród is daoine ag damhsa ag an gCéilí.
Conas?
Bailigh daoine le chéile, cuir rudaí amach dóibh agus lig dóibh spraoi leo. Lig dóibh rudaí a fhoghlaim trí rudaí a dhéanamh. Ná habair é, déan é. Le rogha agus spraoi. Creid is cruthaigh, Cuid de na rudaí a rinneamar…
Cluichí: Crosfhocail, Scrabble, Snap – déanta
Ceardaíocht: Snaidhm na Trionóide, Snaidhm Ceilteach, Cabhraíocht – déanta
Ceol: Cláirseach, Ceol ag an gCéilí, Amhránaíocht – déanta
Spórt: Iománaíocht, Rince, Siúlóid – déanta
Iománaíocht
Rince
Siúlóid
Gaeilge san aer is muid ag féachaint go barr na spéire
Scéal faoin eaglais agus Nat King Cole
Craic: Lúibíní léite, Dánta ráite, Cultúr Club seolta ♫
Tháinig siad. Chabhraigh siad. Ghlac siad páirt ann. D’fhoghlaim siad le spraoi.
Bhí an dorchadas imithe. Tháinig an ghrian amach agus, ar ndóigh, thugamar féin an samhradh linn.
Fós ag foghlaim faoina tharla. Beidh áit nua againn an bhliain seo chugainn. Mar sin, bígí ag pleanáil. Spás anseo má tá daoine ó Éirinn ag iarraidh Gaeilge a fhloghlaim i gCathair na nAingeal i mBealtaine i 2018. Teas. Grian. Craic. Cuir ar an bhféilire é!
Gabhann Conradh na Gaeilge, Craobh na nAingeal buíochas ó chroí le chuile dhuine a chabhraigh linn le Deireadh Seachtaine Gaeltachta den scoth a bheith againn.
Fíorghaeil ♥
Ní féidir liom bheith libh ach seo amhrán don Lá Dearg ♫ le ceol ó Elton John má tá sé agaibh.
- Lá Dearg le crogall glas.
Sinne crogaill. Tá muid ag fás.
Seo linn le rá os ard.
Tugtha le fios: ACHT na Gaeilge Anois!
- Gan Acht táimid dearg le fearg.
Éist, Arlene, níl ár dteanga marbh
Is cuma céard a deireann tú, Arlene.
Daoine nó crogaill: tá Gaeilge againn.
Curfá
Bheul,
Deir na crogaill: Acht Anois!
Dár dteanga álainn bheo.
Níl teanga eile atá pioc níos fearr is mar sin a bheas go deo ó ó X2
Labhair, labhair Gaeilge linn. Labhair Gaeilge linn, Labhair Gaeilge linne, linne, linne
1 & 2 & 3 arís
Arís is arís eile
Bhí craic againn ag an Deireadh Seachtaine Gaeltachta i gCathair na nAingeal! Maith sibh, gach daoine ag canadh anseo. Cuid acu ar leibhéal 1! Féir plé! Bródúil asaibh ar fad!
Tá ár dtéama ♫ againn do Chultúr Club anois ☺ GRMMA
Chasamar seo ag Deireadh Seachtaine Gaeltachta LA 17
Tabhair dom am mo choir a aimsiú. Goid is grá? ‘Cead ‘am…
Dhamhsaigh mé istigh id’ shúile. Conas mé ‘bheith ann?
Curfá 1
‘Tú ag iarraidh mé a ghortú? Tú ag iarraidh mé a chur ag gol?
Póigíní ‘s focail do mo chrá anois. Ní iarrann leannáin riamh cén fáth.
1. I mo chroí tá tine ag dó. Aimsigh réalt. Roghnaigh an t-ór.
Insíonn daoine atá nósach [dom]: Seo’d anois, sin céim thar fóir.
Curfá 2
‘Tú ag iarraidh mé a ghortú? ‘Tú ag iarraidh mé a chur ag gol? X2
2. Ní mó focail atá ráite. Míle bliain caite gan treo.
Sáite i mbrón, níl ciall ag tada. Tar isteach is tóg mo dheor’
3. Tú ag caint is caint ach creid mé, más fíor é nach bhfuil ‘fhios ‘at grá.
Níl cúis ‘amsa le bheith i ngrá leat, Mé réidh anois le slán a rá.
4. Más grá ‘tá uait is tú liomsa, bhuel tóg leat é gan stró.
Ní fheiceann tú gach rud atá ann. Muid ag scaradh anois, ochón.
Curfá 2
Tú ag iarraidh mé a ghortú? Tú ag iarraidh mé a chur ag gol? X2
X3
Amhrán le Ed Sheeran
Guest translator: Desiree Garcia
Foisithe ar dtús ar an 28 Aibreán, 2017 ag Coláiste Lurgan. Cúrsa na gCinnirí.
Véarsa 1
Ní sheo’d an áit is fearr ‘bheith ‘lorg paisean.
This is not the best place if you’re searching for passion.
Tá an bear seo lán le gleo.
This bar is full of noise.
Muide uilig ‘leanacht orainn go brách.
We all keep going on forever.
Ag spriocadh asainn arís, dar ndóigh.
Urging each other on, of course.
So, tar anonn is roinn do chuid rúnta is brionglóidí.
So, come on over and share your secrets and dreams.
Is fiú dúinn dul sa tseans ann.
It’s worth it for us to take the chance.
Tóg mo lámh, stop, cas air an ceol ar an jukebox.
Take my hand, stop, turn on the music on the jukebox.
Is damhsóidh muid go beo.
And we’ll dance away.
Véarsa 2
‘Muid ag canadh linn.
We’re singing away.
A stór, tabhair dom anois do lámh.
Darling, give me your hand now.
Cuireann do ghrása le mo neart is mo aoibh.
Your love makes me smile and strengthens me.
Breathnaigí ormsa. A chroí,
Look at me, guys. Darlin’,
Imí is báiní: ‘cuma faoi.
Gone crazy: who cares?
A stór, ní theastaíonn óráid.
Darlin’, no speech is needed.
Gabh i leith anois is bíodh do shúile, mo ghníomh.
Come here now and may your eyes be my will.
Leanaigí ormsa. A chroí.
Follow me, guys. Darlin’.
Lean, leanaigí. Seo’d é an tslí, mm-mmm.
Follow, follow, guys. This is the way, mm-mmm.
Véarsa 3
I mo shúile ní bhíonn ann ach thú.
In my eyes, there’s only you.
Ag tarraingt siar nuair is ceart dom brú.
Pulling back when I should follow through.
Seo’d an grá a bheas ‘am go buan.
This is the love I will always have.
I do dhiaidh, tá mé bailí.
You’re the one who gives me meaning.
Is aréir d’airigh mé an tús.
And last night I felt it start.
Anois mo shaol gaidhte siar gan chúis,
Now my life’s luckily back on track,
Chuile lá bíonn an domhan ag tosú nua.
Every day life starts anew.
I do dhiaidh, tá mé bailí.
You’re the one who gives me meaning.
Curfá
Ó aí, ó aí, ó aí, ó aí. I do dhiaidh, tá mé bailí. X3
Oh I, oh I, oh I, oh I. You’re the one who gives me meaning.
Véarsa 4
Chuile lá ‘ag iarraidh an domhan a mhalartú.
Every day ‘trying to change the world.
Ach i mo shúile, ní bhíonn ann ach thú.
But in my eyes, there’s only you.
Seachtain istigh, tús an scéil buailte linn.
A week in, the story started.
‘Ag dul amach anocht linn fhéin.
‘Going out tonight, just us.
Leis an gciste is tíosaí, muid ag lorg na píosaí.
With hardly any money, looking to make ends meet.
Ag líonadh plátaí suas go béal.
Load up the plates.
Is cuma milis nó searbh, leanann muide ag labhairt
We talk on for hours, whether it’s sweet or sour.
Faoi chlann is cairde, smaointe is saol,
About family and friends, thoughts and life.
Ag pógadh ansin ‘cúl an tacsaí, ag fágáil slán di.
Kissing away there in the back of the taxi, saying goodbye to her.
Cas an t-amhrán breá sin suas go réidh.
Sing that fine song, nice and easy.
Véarsa 2 & 3 arís:
Curfá
Chuile lá ‘ag iarraidh an domhan a mhalartú.
Every day ‘trying to change the world.
Ach i mo shúile ní bhíonn ann ach thú.
But in my eyes, there’s only you.
Bíodh tusa, mo bhaebaí. Bí liom. X6
Be my baby. Be with me. X6
Véarsa 3
Curfá
a
1. Mar táid a Dhé na Gaedhil gan treóir is truagh!
Síol ádhmhar Néill, síol Éibhir mhóir aduaidh.
Síol Táil go tréith, sliocht Shéarlais chródha i nguais,
Gan cháill, gan chéim, ón éag sin Eógain Ruaidh.
2. I dtáimhcheas léir tá Éire ó bhóinn go Muaidh.
Ó Árdloch Léin go Daeil, go Feóir ‘sgo buais.
Ó Mháigh go Léim, Ón Éirne fóst go Cruaich,
Gan lann, gan scéith, ó’n éag sin Eógain Ruaidh.
3. Is láidir a shéideas gaoth gach lá do thuaidh;
Is d’fhás ar léas na ghréine neóil go nuadh;
Is árd do ghéis gach spéir le dóghra cruaidh,
‘Sní lán an éasg’ ó’n éag sin Eógain Ruaidh.
4. Faoi chlár i gcré tá féile Fódla uainn.
Bláth na nGaedheal is éasga óir an tsluaigh.
Lámh na n-éacht nár chlaon ón chóir ar luach.
Is d’fhág Éire i mbaoghal fé léan ó’n lá do chuaidh.
As Béarla
1. The Gaelic race, alas, no leader owns,
The seed of Niall and Eibhear helpless moans,
The face of Eire now is dark with woe;
And fallen her pride, when died great Owen Roe!
All Erin lies in grief, from Boyne to Moy,
From Lene-Loch’s shore to Nore, they know no joy,
From Moy to Leim and Erne, the dread word goes,
“No blade nor shield succeeds to Owen Roe’s.”
3. ‘Tis cold each day the piercing north-wind blows,
The sun no ray of cheering brightness shows,
The storm doth rage, and still doth fiercer grow,
All earth grows pale, since death claimed Owen Roe.
4. In church-yard clay lies Erin’s generous Chief,
The Gael’s bright flower, this hour of bitter grief,
The trusty hand who ne’er forsook the right,
Leaves Eire’s land in danger, dark as night.
Leagan Nuaaimseartha
le cúnamh ó Audrey & Galt, DSG 17
Cumha Eoghain Rua Uí Néill
Mar táid, a Dhia, na Gaeil gan treoir, is trua.
Síol ádhmhar Néil, síol Éibhir mhóir aduaidh.
Síol Táil go tréith agus sliocht Shearlais chróga i nguais.
Gan cháil, gan chéim ón éag sin Eoghain Rua.
