Seo muid ag deireadh na bliana agus na cuimhní ag teacht chugam go tapaidh. Ag an tráth seo den bhliain bímid ag féachaint siar. Is cuimhin liom nuair a bhí mé ag cóisir in Éirinn fadó, d’iarr fear an tí ar scata againn: Cén carachtar is fearr libh ar Star Trek? Tháinig na focail Captain’s Log … ó mo bhéal go híseal is mé ag smaoineamh os ard ar mar a thosnaíonn an clár. Ar an bpointe, phléasc sé amach ag gáire. Bhí náire orm mar ní shin a bhí i gceist agam. Thuig mé go raibh sé greannmhar ag an am céanna. A bhuel. Cuimhní! Ag caint ar log agus Yule mar sin, baineann roinnt mhaith de na féilte a mhaireann ón saol fadó le torthúlacht. Le Yule chuireadh siad luaith ar an gcré an mhaidin dár gcionn. Ach inniu anseo anois, suim agam i nós pónairí a chaitheamh i dtreo rudaí a chuireann as dúinn. Ceangail anseo idir an tSeapáin agus an domhan Gaelach. Maith agat, Lafcadio, a spreag an chuimhne seo.
Nuair a bhí mé sa tSeapáin le déanaí, tháinig cuimhní ar ais chugham: nósanna a chleachtaigh mé le mo mhac ann. Ceann acu sin, setsubun. Tarlaíonn sé ar an 3iú Feabhra. Sin an Athbhliain ar an bhféilire ghealaí. Ciallaíonn 節分 (setsubun) roinnt idir séasúir. Tarlaíonn sé ar an lá sula dtosnaíonn an tEarrach. Cuid é d’imeachtaí i bhFéile an Earraigh nó 春祭 (haru matsuri).Seo nós 追儺 (tsuina) a tháinig ón tSín san ochtú aois. Bhaineamar an-taitneamh as mar chlann is muid ann!
Seo an nós: caith amach donas na bliana roimhe agus donas nár mhaith leat ligint isteach san Athbhliain. Cuir fáilte roimh sonas. Conas? Le 豆撒き (mamemaki). Sé sin, caith pónairí ag na diabhail. Sa tSeapáin tá dhá shórt diabhal ann: na cinn dearga agus na cinn gorma. Ach os rud é go gciallaíonn an focal ao gorm nó glas, is dócha go bhfuil trí cinn ann. Is féidir do chinn féin a dhéanamh.
Táim féin ag smaoineamh ar ceann a dhéanamh ar nós fear oráiste a bhfuil cónaí air i dteach bán.
Focail cuí don nós: 鬼は外! 福は内! Oni wa soto, fuku wa uchu! Amach leis na diabhail, isteach le ádh. Nó Donas Amach, Sonas Isteachmás mian linn.
Ba mhaith leat é a dhéanamh?
Faigh pónairí soighe rósta 福豆(fuku mame), sé sin pónairí an áidh. Muna bhfuil siad le fáil, dhéanfadh pónairí thirim an jab chomh maith. Meas tú an bhfuil baint ag an scéal Seán & an Gas Pónaire leis seo ar fad? Mé ag smaoineamh os ard arís. Torthúlacht agus seans fáil réidh le olcas a bhí sa scéal sin chomh maith.
Faigh nó déan aghaidheanna fidil: Glas, Gorm, & Dearg. Cuireann daoine ar mhaith leo an ról seo iad orthu. Cosnaíonn an masc an aghaidh ó na pónairí.
Sa tSeapáin caith na pónairí ag na daoine leis na haghaidheanna fidil is abair (Oni wa soto! Fuku wa uchi!). Sé sin: Na diabhal, amach. An t-ádh, isteach! In Éirinn, abair: Donas amach, sonas isteach. Is féidir seo a dhéanamh gan masc ach iad a chaitheamh ag an doras, ní daoine gan masc! Ansin dún an doras de phlab (cuma cén chaoi a roghnaigh tú).
Cuireann daoine sa tSeapáin cuileann taobh amuigh scaití, le na diabhail a choinneáil ón dteach. Nós acu sa tSeapáin cinn sairdí a chur air: (柊鰯 (hiragi iwashi) a thugann siad air.
Ní raibh na Béarlóirí in ann é a rá. Mar sin ghlaoigh siad Rickshaw air. Seo mar atá:
Pic ó Yuta Sakaguchi
Níor chuir mé suim iontu ná níor smaoinigh mé orthu is mé sa tSeapáin le déanaí go dtí go bhfaca mé seo.
D’fhéadfá rith thart le do theach féin! Seo pics ón mhaidin dheireanach againn sa tSeapáin. An Satharn seo caite bhí féile (お祭り/ Omatsuri) ar siúl i bPáirc Ueno agus is ann a chonaiceamar iad: na tighíní soghluaiste.
Is mé ag léamh faoi dhaoine sa bhaile gan dídean, b’é an chéad smaoineamh a bhuail mé ná an gcabhródh siad leo? Ach tá i bhfad níos fearr ná seo ó dhaoine: jabanna, dóchas, spás ceart.
Thuig mé go bhféadfadh daoine cónaí iontu. Bhí ár n-árasán sa tSeapáin fíorbheag fadó ach ní chomh beag seo! Is níl mé chomh beag anois agus a bhí mé an uair úd.
Ar fhaitíos nach gcreidfeadh daoine gur teach atá ann, scríobh siad é as Béarla air:
Is féidir do thighín a mhéadú (tarraing cuid de amach), agus a bhogadh (rothaí air), agus tá fuinneog bheag agat ar an domhan mór.
Ar nós óstán capsúil, ar bhealach, ach níl dréimirí le dreapadh agus is leat féin é. Cúirtíní ar an bhfuinneog agat agus níos mó ná fuinneog amháin ann fiú!
Is féidir iad a tharraingt ó áit go háit go héasca. Spás fiú le cócaireacht a dhéanamh sa cheann seo. Is seilfeanna dod’ leabhair. Stíl eile. Rogha agat.
Seo mar atá sé ón taobh amuigh. Féach cé chomh beag is atá sé anseo.
Bhí ceann ann a bhí beagáinín níos mó. D’fhéadfainn dul isteach sa cheann seo.
Bord agat sa ló agus leaba san oíche le athrú beag. Nach cliste iad!
Anois, tá bhféadfaidís ceann a chur ar an gcairrín seo, bheadh ceann uaim!
Seo na carranna a bhí acu ag an margadh éisc. Turret truck a thugann siad air. Chonaic seanfhear mé ag féachaint air is thuig sé go raibh fonn orm triail a bhaint as. Bhí! D’ofráil sé dom dul é a thiomáint ach ní raibh fonn orm bheith i dtrioblóid leis na póilíní. Ach thaitin siad liom is iad ag gluaiseacht tharam san áit sin! Craic. Mé róleisciúil don Jin Riki Sha ach Turret Truck Riki Ouchi (teach) uaim. Laghdú méide 😉
Éiríonn an ghrian sa tSeapáin agus téann sí a luí in iarthar na hÉireann. In ainneoin an turas fada idir na tíortha, tá stair fhada d’Éireannaigh a d’imigh go dtí an tSeapáin is a d’fhág a rian ar an tír sin. Inniu i mBrendan’s in Agoura tá an tSeapáin agus Éire ag teacht le chéile le Pop-up Ramen anseo. Mar sin, thosaigh mé ag caint le daoine anseo faoin ngaol idir na tíortha.
1704
D’éalaigh Robert Jansen, ó Phort Láirge ón Dutch East India Company. D’éirigh leis dul go cósta Kyushu.
1864
Chuaigh Thomas James Waters, ó Bhiorra, Uibh Fhailí go dtí an tSeapáin i 1842 agus d’fhan sé ann go 1877.
1868
Chuaigh John W.Fenton, a rugadh i gCionn tSáile, Corcaigh go Yokohama. Máistir banna a bhí ann le arm na Breataine.
1869
Chum Fenton an chéad leagan de Kimi ga Yo, amhrán náisiúnta na tíre.
1871
B’é Thomas James Waters a dhear muileann an airgid don tír in Osaka
1872
Sheol rialtas na Seapáine Misean Iwakura, thar 100 dalta agus saineolaí go Baile Átha Cliath le foghlaim faoin gcóras oideachais & tecineolaíochta.
Leigh
1873
Nuair a scriosadh Ginza i dtine i 1872, d’iarr siad ar Thomas James Waters dearadh a dhéanamh do shráideanna nua. Mar sin tá foirgnimh ansin at nós na cinn i mBaile Átha Cliath.
1882
Rugadh Charles Dickinson West i mBaile Átha Cliath i 1842. Fostaíodh é ag Rialtas na Seapáine mar chomhairleoir eachtrannach le meicnic innill gaile, líníocht mheicniúil, , innealtóireacht , agus ailitireacht cabhlaigh ag Ollscoil Tokyo.
1890
Chuaigh Lafcadio Hearn go Yokohama, Fuair sé post mar mhúinteoir i Matsue.
1891
Phós Lafcadio Hearn is thóg sé ainm nua: Koizumi Yakumo.
Bhí sé éasca dom an focal a fhoghlaim. Cosúil le bainne, a cheap mé. Ciallaíonn sé bainne cíche. Foclóir mar sin de dhíth orm is mo leanbh óg ag tosnú a shaol sa tSeapáin i 1985.
Is bhí sé éasca. Rinne siad éasca dom é. Na seomraí a bhí acu sna Depaato (siopaí móra) dúinne, máithreachaí le leanaí. Bhí chuile rud a bhí uainn ann. Leaba, cathaoir, uisce te…
Is dá ndéanfá dearmad ar rud ar bith, seans go mbeadh sé acu duit.
Chonaic mé daoine ag tabhairt an chíoch don leanbh go minic sna háiteacha seo, agus ar thraenacha, ar bhusanna, i bpáirceanna poiblí … is rinne mé an rud céanna. Níor fhéach éinne i mo threo is mé dhá dhéanamh. Ní dhearna siad iontas de. Cén fáth a ndéanfadh? Rud nádúrtha.
Pics thuas ó Cheeserland.com
Is bhí éadaí acu don jab. Gach rud a bhí ó dhuine. Stíl, cúnamh, meas. Bhí an saol éasca dom.
Ní mar sin a bhí sé in Éirinn sular fhág mé an tír. Le bheith féireáilte, mhúin siad dom sa bhaile go raibh sé go maith an chíoch a thabhairt don leanbh. Mhol na banaltraí mé nuair a rinne mé sin an tseachtain agam sa Rotunda nuair a rugadh é. Tar ar ais i gceann míosa, ar siad. Is chuaigh. Is san líne fada ag fanacht ar an dochtúir, thug mé an chíoch do mo leanbh mar bhí ocras air. Is chuala mé guth ard an mátrúin ag rá le huafás: Ní féidir leat é sin a dhéanamh anseo! Téigh go dtí an leithreas. Chuir sí náire orm nuair nach raibh cúis leis. Nuair a tháinig mé amach ón leithreas bhí orm dul go deireadh an líne arís. Tagann náire agus fearg orm is mé ag cuimhniú air anois. Anois is mo leanbh 31 bliana d’aois is cónaí orm i SAM.
Bhí comhrá agam ar maidin le bean ón Choiré. Bíonn ceisteanna aici go minic faoi Mheiriceá. Cén fáth nach bhfeicim mná ag tabhair an chíoch do leanaí anseo i SAM? a d’fhiafraigh sí.
Fuair mé freagra di in alt le Amy Bentley i Slate is d’éist mé le Oh my God! uaithi ó am go ham. Mé ag fáil cleachtaithe leis sin is í ag foghlaim faoin tír ina bhfuil cónaí uirthi anois. Tír a cheap sí a mbeadh níos fearr ná an tír a d’fhág sí. Thuig mé go raibh cúrsaí i bhfad níos fearr do na mná ag tabhair an chíoch do leanaí ina tír féin. Mar a bhí sé chomh héasca sin domsa fadó sa tSeapáin.
Ach i SAM, is in Éirinn, tá rudaí an-difriúil go deo. Is daoine ag foghlaim Béarla sa scoil liom, foghlaimíonn siad nach iad na focail amháin atá difriúil sa teanga nua. Tá meon aigne fite fúite leis an teanga. Is anois bhí mo dhalta ag foghlaim an meon aigne sa Bhéarla agus an stair leis.
I SAM i ndiaidh an dara cogadh domhanda, bhí caint faoi conas bainne a thabhairt do leanaí ceangailte le foshuíomh bunaithe ar shibhialtacht, dul chun chinn, éascaíocht, is nua-aimsearthacht. Foshuíomh ceangailte le daoine geala is a stíl maireachtála.
Bhí sé sibhialach formula a thabhairt don leanbh, dar leis na saineolaithe. Nach raibh an focal féin formula an-eolach fiú. Idir na línte, tugadh le fios go raibh sé barbartha, gránna an chíoch a thabhairt don leanbh is an domhan chomh nua-aimeartha is a bhí sé.
Céard dó an chíoch, mar sin? Do na fir. Is na hirisí Playboy sna siopaí is póstaeir de Marilyn srl le fáil ní raibh sa chíoch níos mó ach rud le pléisiúr a thabhairt do na fir.
Ní fhéadfaí an bhean mar striapach agus an bhean mar mháthair a mheascadh suas. Ní raibh gá leis na cíocha le bia a thabhairt don leanbh níos mó. Nach raibh formula ann! Mar sin tháinig déistin ar dhaoine nuair a chonaic siad mná i SAM ag tabhairt an chíoch do leanbh go dtí gur tabú a bhí ann.
Scéal uafásach as Béarla anseo faoi gharda i SAM a mharaigh bean is a ghortaigh a leanbh mar gheall ar seo anseo.
Ins na tíortha nach raibh chomh ‘nua-aimseartha’ le SAM agus Sasana, tíortha gan daoine geala, ní raibh an náire seo ann. Chonaic daoine pictúirí i National Geographic de na mná san Aifric ag tabhairt an chíoch dá leanaí is ghabh siad buíochas nach raibh siad chomh tútach sin. So, ciníochas agus gnéasachas ag baint leis an fhadhb i SAM.
Tá áiteachaí i SAM nach bhfuil mar sin ach tugtar hippies ar na daoine ansin le drochmheas. Is inniu ar Twitter tháinig mé ar an chaoi ina bhfuil cúrsaí in Éirinn.
Meas don Duinníneach lena fhreagra air.
Brónc, m., a child at the breast a scríobh @AnDuinnineach is roinn sé dán Hollie linn ar Twitter inniu. Féir plé dó. Soiléir go bhfuil fadhb ann in Éirinn fós. Maith thú, Hollie le do dhán thíos san bhfís a d’inis dom nach bhfuil meas ag an ‘gcultúr’ againn ar rud nádúrtha fós. Go gcuirtear náire ar mhná fós. I Sasana, i SAM, in Éirinn…
Cá seasann lucht Pro-Life ar seo? An bhfuil na hEaspaig sásta le mná ag tabhairt an chíoch do leanaí ag an Aifreann? Nó an bhfuil siad míchompóirdeach leis? Ní raibh formula ag íosa, ar ndóigh.
Bhí cruinniú i gCnoic Beverly aréir de na Beochantóirí is fearr ar domhan. Ina measc agus na daoine is spéisiúla domsa: Isao Takahata agus Tomm Moore. Bhí sé iontach deas iad a fheiceáil ar an leathanach céanna sa chlár agus ar an leathanach céanna san áilleacht is téamaí atá acu ina gcuid scannáin. Ní raibh mé ceapaithe bheith ann ach bhí duine eile tinn agus tháinig an ticéad chugham. Míle buíochas, Karma agus Eva. Biseach luath, Tricia, a chroí.
Bhí mé ann le tacaíocht a thabhairt do Song Of The Sea, an scannán iontach ó Tomm Moore is a fhoireann atá bunaithe i gCill Ceannaigh. Is Ceilteach tríd is tríd mé agus grá mór agam do mo theanga féin is ceol iontach maith. Mar sin bhí mé thar a bheith sásta leis an scannán a rinne sé. Tá draíocht ann. Is cumhacht. Is ár ndúchas.
Cé gur ghoid bunúsachaí Manannan ó Éirinn le déanaí, tá súil agam go dtiocfaidh sé ar ais le cumhacht a thabhairt dár gcultúr is a tábhacht ag na Oscars an Domhnach seo chugainn. Ní go fisiciúil amháin atá i gceist agam ach oiread. Tá Saoirse uainn. Domhan amháin agus domhan eile, idir am is áit, tá an scannán seo uainn.
Ag an am céanna tá ardmheas agam ar Isao Takahata a rinne Hotaru No Haka, an scannán beochain is fearr ar domhan, riamh. Lán stad. Dáiríre. Mura bhfuil sé feicthe agat, réitigh é sin anois. Faigh é. Ach tuig go bhfuil sé láidir agus brónach. Bhí cónaí orm sa tSeapáin nuair a tháinig an scannán sin amach, blianta ó shin. Roghnaigh mo sensei an leagan manga de dom mar mo chéad leabhar le léamh as Seapáinis. Léite agam sula bhfaca mé an scannán, tá áit láidir ag an Hotaru no Haka (le Takahata) i mo chroí. Seo an leabhar a chur ar an mbóthar mé le labhairt amach i gcoinne gach cogadh, gach áit. A mhúin grá do chearta daonna dom. Seo an scannán a roghnaigh mé le gach rang is mé ag múineadh Seapáinis.
Is ansin a bhí mé tarraingte i ndá threo an oíche ar fad. Grá mór agam do Song Of The Sea agus an-tógtha go deo le a bhí le rá ag Tomm Moore faoi thábhacht na scéalta agus an nasc eatarthu agus an timpeallacht i nglór binn mo mhuintir féin. Grá mór agam do Takahata ag caint i dteanga a bhí agam mar mo phríomhtheanga ar feadh ceithre bliana de mo shaol, rud a tharraing ar ais mé go dtí an domhan sin le rithim na teangan agus an meon aigne atá le sonrú ann. B’shin draíocht eile.
Ná bíodh faitíos oraibh. Cé go bhfuil Hotaru No Haka níos fearr ná Song Of The Sea agus gach aon scannán beochain riamh, níl sé san iomaíocht don Oscar i mbliana. Cé go bhfuil scannán ag Takahata san iomaíocht Kaguyahime nó Taketorimonogatari nó Princess Kaguya agus scéal álainn ar fad é a léinn do mo ghasúr go minic is mé sa tSeapáin, tá Song Of The Sea níos fearr. Tuigim go bhfuilim claonta ach fiú má tá, táim claonta ar dhá thaobh agus fós an bua ag Tomm sa chomórtas seo. Is rud iontach ar fad sin.
Níl dabht ar bith ach go bhfuil neart ceachtanna foghlaimthe ag Tomm ó Stuideó Ghibli: Macha ina scannán ar nós Yubaba Ghibli agus duine i gcloch mar a bhí ag tús Spirited Away agus mar atá againn i ndáiríre in ár gcultúr.
Nuair a chonaic mé Spirited Away agus anime sa tSeapáin ar dtús, smaoinigh mé ar na scéalta go léir againne agus ar an gcaoi a bhféadfadh muid iad a léiriú sa stíl sin. Faraor níl scil ar bith agam leis sin ach, buíochas leis na Déithe, tá daoine mar Tomm san domhan seo. Is tuigeann sé.
Inniu léim sa pháipéar go dtuigeann sé an fhadb le Éire Iarchoilíneach. Is d’úsáid sé an scannán Once mar shampla de. Sin é. Tá sé foirfe. Tuigeann sé.
Seo an dream a bhí ann aréir: DeBlois le How To Train Your Dragon 2, Hall le Big Hero 6, Stacchi le The Boxtrolls ina measc.
Bhí sé fíor spéisiúil éisteach leo. Trua nach raibh bean ar bith san iomaíocht. Tháinig an ciall is fearr sa ghrúpa ó Tomm agus na Seapánaigh. Má tá ciall ag an domhan beidh an bua ag Tomm ar an Domhnach. Súil leis na Déithe agam go bhfeicfidh neart daoine a scannán agus go dtuigfidh siad é.
Is saoi thú, Tomm, agus éacht déanta agat. Maith thú!
An gcríochnaíonn amhrán na farraige ar an gcladach nó i gcroíthe an dream a n-éisteann leis?
– Kahlil Gibran
Beidh seans ag muintir na hÉireann an scannán seo a fheiceáil ón 10iú Iúil 2015. Ná caill é!!!
Bhí scannán le Gaeilge san iomaíocht d’Oscar i mbliana. Nuair a chonaic mise é ní raibh Song Of The Sea le Tomm Moore le fáil ach i bpictiúrlann amháin i gCalifornia agus an lá deireanach ann dó é. Mór an trua é. Chonaic mé an scannán le beochan seo i gCathair na nAingeal. Spreag sé mórtas cine is meas do mo chultúr ionam níos láidre ná ariamh. Bhí mé ag casadh amhrán ón scannán: ♫ Idir am is idir áit… ♫ ar mo bhealach amach ón bpictiúrlann Nuart ar Santa Monica Blvd. Mé idir am is áit. Ardáthas agus ionadh orm tar éis scannán le Gaeilge, seanchas & ealaín ceilteach den scoth a fheiceáil.
Deacair a mhíniú an bród a tháinig orm ag éisteacht le mo theanga féin i scannán chomh hiontach leis seo. Béarla is mó atá ann ach ó am go ham briseann an dúchas amach le amhrán nó comhrá beag as Gaeilge. Tá leagan as Gaeilge amháin de le feiceáil anois faoin tideal Amhrán na Mara. Feicthe agam i mí Iúil in Éirinn agus iontach ar fad an leagan sin freisin. Ardmholadh do chuile dhuine a bhí páirteach ann. B’fhéidir go bhfuil dul amú orm ach ceapaim go bhfuil na dathanna níos fearr fós sa leagan as Gaeilge. Tá mé fiosrach cén fáth nár ghlaoigh siad selchidh ar Shaoirse in áit bean róin. Tá ‘fhios agam nach raibh an focal san bhfoclóir ach bhí sé sa chaint agus in am dúinn an focal a chur isteach san bhfoclóir. Tá leagan as Fraincis feicthe ag daoine sa Fhrainc cheana féin agus an-chaint dearfach ansin faoi.
Tháinig an chéad gáire os ard uaim nuair a chonaic mé an fógra: Feic off ar dhoras. Nach minic a úsáidim fhéin an stíl sin ar Twitter! Liricí as Gaeilge sa cheol atá álainn ar fad. Cuid acu traidisiúnta mar Dúlamán, Báidín Fheilimí, agus Cailleach an Airgid. Spéisiúil go n-athraíonn siad go Cailleach Oíche é. Téarma eile d’ullchabhán. Cuid eile nua ar nós an amhrán le tideal an scannáin: Amhrán na Farraige. Tá mé iomlán gafa leis. Seo cuid láidir den draíocht sa scannán a chuireann muid idir am is áit.
Tuigeann chuile dhuine sa scéal Gaeilge. Deireann an seanchaí ‘Ar aghaidh leat’ agus níl fothidil ann ná gá leo. Tuigeann daoine ón gcomhthéacs céard atá sé ag rá. Piocaimid suas snáth an scéil mar a déarfá. Fíorchliste. Seo an domhan atá uaim. Domhan ina dtuigeann gach duine Gaeilge agus, dáiríre nuair a smaoinímid air, an domhan atá againn. Fíordheas an chaoi a d’aithin siad é sin a fheiceáil sa scannán. An dúshlán tugtha dúinn ag an deireadh ó Bhrónagh: cé go dtuigimid Gaeilge agus na scéalta, caithfimid a luach a thuiscint agus iad a choinneáil beo.
Seanchas is seanchaí is eachtra den scoth a thugann fuinneamh agus neart don scannán seo. Tosnaíonn an scannán le dán YeatsThe Stolen Child. Is ina dhiaidh sin leanann muid scéal Human Child amháin. Ní dearthair maith é Ben ach de réir a chéile tuigimid cén fáth. Tá eachtra aige a mhúineann dó an cheacht is tábhachtaí is é ♫ ag cuardú go damanta ♫ grá a bhí caillte. Buaileann sé le seanchaí a chabhraíonn leis ar an mbealach. Cloisimid faoi Mhanannan Mac Lir, Macha, na daoine sí, selchidh, Cú agus araile. Tá na scéalta tábhachtach agus sin an teachtaireacht ann. Níl ort ach snáth an scéil a leanúint le foghlaim. Ní thuigeann Ben a scéal féin ar dtús. Ní thuigeann sé an draíocht atá ag an taobh baineann dá chlann. Ach cé go bhfuil an-chumhacht ag Saoirse, a deirfiúr (selchidh óg), caithfidh Ben cabhrú léi. Tá saoirse ó na daoine beaga agus is í Saoirse amháin is féidir é sin a thabhairt dóibh. Scaoiltear an scéal amach go nádúrtha ag dul ó dhomhan gnáthpháiste go domhan atá faoi cheilt. Domhan lán le draíocht.
Creideann na daoine sa scéal i ndraíocht. Cineál Realismo mágico na nGael le sonrú ann. Tá dhá dhomhan ann agus muid idir eatarthu go minic. Tá cuid mhaith de na carachtairí i ndomhan daonna & i ndomhan na sióga chomh maith. Seanmháthair agus Macha, Conor agus Manannan, Saoirse agus selchidh srl. Ar nós Spirited Away ar bhealach.
Bhí mé ag déanamh ceangail i mo chloigeann an chéad uair a chonaic mé an scannán Miyazaki úd leis na scéalta againne faoi na daoine beaga. Bhí mé ag ceapadh ag an am go bhféadfadh duine scannán a dhéanamh cosúil leis bunaithe ar ár scéalta. Go mór mór nuair a chonaic mé na clocha ann. Ach ní raibh mé in ann scannán chomh hálainn le Song Of The Sea a shamhlú. Fós inniu táim ag déanamh iontas de agus ag smaoineamh ar na scéalta eile atá againn a bhféadfadh siad a úsáid as seo amach.
A áille na háille, Song Of The Sea, ní fhaca mé farraige níos áille in aon scannán nó pictiúir riamh. Mé cinnte anois go raibh mé cineáilín high ar an dtaithí seo. Fonn orm dul ar ais agus é a fheiceáil arís is arís eile. Pléisiúir do na súile. Stíl Cheilteach chuile háit.
Curtha le chéile le ceol draíochtach, baineann sé ón gnáthshaol thú go áit aoibheann is leanann an t-aoibhneas sin i bhfad. Ealaín & ceol den scoth a chruthaíonn an draíocht is fearr ann. Bruno Coulais a chum an ceol draochtúil le Kíla. Aisteoirí ag casadh ann chomh maith mar is teanga draoíochtach an ceol: David Rawle, Fionnuala Flanagan, Lisa Hannigan, Lucy O’Connell… Oireann sé. Ní chasann Brendan Gleeson mar tá a charachtar croíbriste.
I bhfad, i bhfad níos fearr ná an scannán álainn The Secret of Kells ón ngrúpa Cartoon Saloon céanna a bhí san iomaíocht d’ Oscar i 2010, tuilleann an scannán seo 98% ar Rotten Tomatoes. Tháinig an comórtas is láidre don Oscar dó ó The Tale of Princess Kaguya. Caighdeán ard i mbliana? Cinnte. Níl The Lego Movie fiú san iomaíocht. Sa deireadh ba é Big Hero 6 a bhuaigh an Oscar. Tá mé ag rá libh go bhfuil Song of The Sea nó Amhrán na Mara níos fearr.
Locht ar bith mar sin? Ar dtús chuir an t-amhrán seo a leanas a bhí ag an deireadh isteach orm mar bhí an stíl chomh difriúil sin ar nós amhrán do scannán Disney. Bhris sé an draíocht a bhí ann roimhe leis an rithim is an mblas nua. Ach ag an deireadh thaitin sé liom.
Cúig réalt uaimse. An chuid is fearr dínn i The Song Of The Sea. Ardmholadh do Cartoon Saloon, an chomhlacht atá bunaithe i gCill Chainnigh a chuir le chéile é. Súil agam go bhfeicfidh gach duine ar fud an domhain é. Maith sibh. Buíochas ó chroí uaimse. Seo blas den scannán. Bainigí taitneamh as. Ná cailligí The Song of The Sea. Oscar tuillte go maith aige mar a fheicimse é. Draíocht níos láidre ná aon Oscar ann.
Gach uair a fheiceann tú é, feiceann tú rud nua. Rud a thug mé faoi deara uair amháin: an uimhir ar an gcarr OW 45. Tagairt don reifreann in Albain? Cliste más ea. Ow. Bhí sé pianmhar ceart go leor. Comhbhrón leo.
Saoirse ó gach duine. Mar sin, cosúil le Ben a chaill eagla leis an rud ceart a dhéanamh agus Saoirse a fuair a guth, caithfidh muide labhairt amach agus na rudaí is fearr sa saol a shábháil. Ná coinnigh pain taobh istigh. Ná fan ciúin faoi mar leanaidh sé ar aghaidh agus gheobhaidh áilleacht bás má fhanaimid ciúin. Ceacht iontach tábhachtach.
Bhí duine ag iarraidh orm le déanaí sampla a thabhairt di de chaointeoireacht nó Keening mar a thug sí air. Bhí mé ag múineadh i gCathair na nAingeal coicís ó shin nuair a chuir an stráinséir an cheist sin orm. Ba léir go raibh sí dáiríre faoi. Smaoinigh mé siar, chuir mé ceisteanna ar dhaoine, agus fuair mé freagraí. Chuala mé caointeoireacht uair amháin fadó agus mé i Leitir Móir. Ar ndóigh bhí na focail ochón agus ochó ó ann. ‘Bhfuil am níos oiriúnaí do na focail sin?
Seo amhrán nua a thosnaíonn sa stíl sin:
Bhí mé ag rith ón rang Gaeilge go rang Rince agus ní raibh am agam smaoineamh siar i gceart don bhean nuair a chuir sí an cheist orm. Ach ag deireadh na hoíche shuigh mé síos ag bord léi agus tháinig sé ar ais chugam. Is níos déanaí sa tseachtain, chas mé di é. Bhí mé ag smaoineamh ar mo mháthair ag an am. Faoiseamh.
Tá clú agus cáil ar fud an domhain ar An Irish Wake agus is beag duine nach dtuigeann céard is Keening ann. Is rud príobháideach é pian san lá inniu ann b’fhéidir. Ach an chóir go mbeadh sé mar sin? Rud a thuigeann an cine daonna cé nár mhaith le daoine caint faoi go minic: níl éalú ón mbás. Feicthe agam agus mé i mo chónaí i dtíortha éagsúla.
Ní leis na Ceiltigh amháin traidisúin ar nós caointeoireacht. Tá na dúchasaigh in áiteachaí eile ar fud an domhain fós ag caointeoireacht ina stíl féin agus nach nádúrtha an rud é sin? An coronach in Albain, la llorona (bean sí) i Meicsiceó fós, Ululatus sa Róimh fadó agus ullaloo in Éirinn; chaoin daoine na mairbh pé áit ina raibh siad. Le amhráin binn ar dtús b’fhéidir ach le croíthe briste ag cuid acu nuair a bhí sé in am slán a rá leis na mairbh. Seo caoineadh na Yaminawa i bPerú:
Ar chuala éinne Caointeoireacht?
Chaith mé an cheist amach ar an idirlíon: an raibh taifead le fáil de Keening áit ar bith? Tháinig na freagraí ar ais. Fuair mé amach ó mo chairde i Nua Eabhrac ar dtús gur mhair an nós ansin agus ní rud ciúin a bhí i gceist ann mar a chuimhnigh siadsan air. Rud a scanródh thú, a dúirt siad. Tháinig an frása ‘screadadh is caoineadh a scanródh daoine‘ ó Eanach Dhúin chugam. Gach duine againne ag smaoineamh ar na mná caointe. Duine ar bith againn ag smaoineamh ar fhir ag canadh rud éigin foirmiúil.
Tháinig mé ar an gcur síos seo de Caithris nó Caoineadh do na Mairbh i Drums of Autumn, le Duncan Innes le déanaí. Sea, táim gafa le Outlander. Is féidir éisteacht leis an gcur síos leath bealach thíos san leathanach seo agus Cathy-Ann MacPhee á léamh. Rud a scanraigh na daoine a bhí san gcur síos sin freisin. Cosúil leis an gcur síos a fuair mé ó mo chairde ó Nua Eabhrac.
Cén chaoi ‘ raibh sé in Éirinn fadó?
De réir Gerald De Barry (Giraldus Cambensis) san dara aois déag, bhíodh dhá ghrúpa ann. Grúpa amháin ag an mbun agus an grúpa eile ag barr an choirp. Thosaigh duine amháin ag an mbarr ag casadh go bog le tionlacan ó chláirseach mar shampla. Ansin ón nóta deireanach thagadh freagra ón ngrúpa ag an mbun. B’shin an ullaloo. Freagra ansin ón mbarr agus ansin chas siad uilig le chéile. Ansin thosaíodh siad an dara caoineadh ag tosnú ag an mbun an uair seo. Lean sé ar aghaidh mar sin i rith na hoíche. Bhí tagairtí do shaol an duine sna focail le ceisteanna agus freagraí. Tháinig mé ar an gcur síos thíos ó dhuine a chuala caoineadh ón alt seo:
A faint wailing sound, so wild and indescribable, that it seemed almost something unearthly, came floating on the light morning breeze, but so indistinct and so faint from distance, that it was repeated more than once before I could be quite certain it was more than mere imagination. However, I heard it again and again at intervals of a few seconds, the sound becoming each time more distinct as I approached the quarter from whence it came, or the wind bore it a little more strongly towards me. From a sort of murmur it swelled out into a full tone, and then died away into silence; I know nothing it resembled so much as the sounds of an Eolian harp, as they rise gradually in strength, and then sink into the softest cadences.
[…] the funeral song was begun by some of these women, that it was gradually swelled by the voices of the remainder, and the men joined occasionally their deeper tones. The effect of the whole was most striking, and had something even grand in it; the song was guttural, but by no means monotonous, and whether the contrast with the bright and joyous spring morning may not have rendered it more melancholy and lugubrious I know not, but it certainly struck me as the most singularly plaintive and mournful expression of excessive grief that could well be imagined.Some of the women especially gave way to the most unrestrained and vehement expression of the liveliest sorrow, weeping loudly, throwing up their hands and clapping them together, or striking them violently against their bosoms.
It occurred to me involuntarily that it was no small trial of the true pathos of this ancient melody to see that it bore with undiminished effect so close a juxtaposition with the real demonstration of genuine and unartificial grief; indeed I fancied at times that some of them, even in the utmost abandonment of their sorrow, joined in the wail of the other women, who, by their undisturbed countenances, and unagitated demeanour, pointed themselves out as the professional keeners who assisted on the occasion.
Aeolain Harp
Trí lá agus trí oíche.
Sin an fhad a mhaireadh ócáid mar sin. Smaoinigh mé ar Chré na Cille ansin:
Ach sin amhrán. Amhrán álainn brónach. Ní hionann sin agus caointeoireacht nó an ionann? Bhí sé deacair teacht ar thaifead ar bith ach le cabhair ó mo chairde ar Twitter tá samplaí agam anois.
An ceann seo ó Inis Mór i 1949 cé nach bhfuil duine marbh ann ag an am agus an bhean dhá dhéanamh mar shampla dóibh. Ceol ciúin nach scanródh duine ann ach oiread. Bríd Iarnáin (Bean Uí Mhaoiláin) ar inis Mór ag casadh. Buíochas le Dúchas.ie as.
Mar an gcéanna leis an dtaifead seo ó Joe Heaney. Chuir sé ionadh orm go raibh fear ag casadh an uair seo. Cheap mé go raibh sé de nós ag na mná amháin caointeoireacht a dhéanamh. An raibh difríocht idir an stíl bhinn agus ciúin seo agus caointeoireacht a bhíodh ar siúl ag mná mar ghairm? An bhfuilimid ag caint faoin difríocht idir chaoineadh agus caointeoireacht b’fhéidir? Deighilt idir mbéalaireacht litearthacht sa chaoineadh b’fhéidir mar a dhéantar cur síos air anseo? Béaloideas nó litríocht?
Litríocht atá i gCaoineadh Art Uí Laoighaire ar ndóigh agus é ar eolas ag go leor daoine ón scoil.
Agus seo Caoineadh an DálaighCéard faoi na daoine a scríobh faoi chaointeoireacht: Bourke, Ó Coileáin, Lysaght, Ó Madagáin, Ó Buachalla. ‘Bhfuil bean ar bith ina measc? An mbeadh bean sásta caint le fear faoi fadó nó fiú anois? Ach níor thug na scoláirí mórán aird ar mhná ag caoineadh. Thaitin filíocht leo. B’shin rud a thuig siad. Seachas Caoineadh Airt Uí Laoghaire agus Caoineadh na Trí Muire, tá caoineadh do mhná ann freisin. Is mór an trua nach bhfuair mé ag an aistriúcháin Béarla den dán seo a bhí scríofa sa Ghaeilge.
LAMENT OF MORIAN SHEHONE FOR MISS MARY BOURKE.
TRANSLATION OF AN IIUSII KEEN.
There's darkness in thy dwelling place and silence reigns above
And Mary's voice is heard no more like the soft voice of love
Yes, thou nit gone, my Mary dear — and Morian Shchone
Is loft to sing his song of woe, and wail for thee alone. *
Oh ! snow white wore thy virtues, the beautiful, the yo'iiuc
The ag'd with pleasure bent to bear the music of thy turn™
The young with rapture gazed on thee, and their hearts ir. love were bound ;
For thou wert brighter than the sun that shed its light around
My soul is dark I Oh ! Mary dear ! thy sun of beauty's set"
Th'e sorrowful arc dumb for thee, and the grieved their teire forget ;
And I ton left to pour my woe above thy grave alone—
For donr wert thou to the fond heart of Morian Shchone.
Fust flowing tears ahove the grave of the rich man are shed
But they arc dried when the cold stone shuts in his narrow bed:
Not so with my heart's faithful love — the dark grave cannot hide
From Morian's eyes the form of grace of loveliness and pride.
Thou did'st not fall like the scar leaf, when Autumn's cluU winds blow —
'Twas a tempest and u.storm blast that laid my Mary low.
Had'st thou not friends' that loved thee well had'st thou not garments rare —
Wert thou not happy Mary, wert thou not young and fair?
Then why should the dread spoiler come my heart's peace to destroy,
Or the grim tyrant tear from me myall of earthly joy?
And am I left to pour my woes ahove thy grave alone?
Thou idol of the faithful heart of Morian Shchone.
Sweet were thy looks, and sweet thy smiles, and kind wert thou to all ;
The withering scowl of envy dare not on thy fortunes fall ;
For thee thy friends lament and mourn, and never cease to weep :
Oh ! that their lamentations could awake thee from thy sleep —
Oh, that thy peerless form again could meet my loviug rli»|-
Oh, that the cold damp hand of Death could loose his iron grasp :
Yet, when the valley's daughters meet heneath the elm tree,
And talk of Mary as a dream that never more shall he ;
Then may thy spirit float around like music in the air,
And pour upon their virgin souls, a blessing and a prayer.
And am I left to pour my wail above thy grave alone —
Thus sinks in silence the lament of Morian Shehonc.
J. h. L.
The above is n translation from an Irish keen, of ivliich
Mr. Crofton Crokcr has given a literal one.
An cuid eile den stair caillte againn. b’fhéidir. Go dtí go dtagann bean isteach go halla i Hollywood agus cuireann sí ceist orm faoi. Agus tagann sé ar ais chugam. Tá an stíl gur féidir éisteach leis i Keen For A Dead Child anseo cosúil leis an Keening mar a thuigim é. Cuireann sé ionadh orm freastal ar thórramh anseo i SAM. Rud uaigneach gan mórán daoine ann go minic. Ní mar sin sa bhaile. Tá gá le slán ceart a rá le daoine. Cé a dhéarfaidh slán liom anseo i SAM nuair a thagann an t-am sin agus mé i bhfad i gcéin ó mo mhuintir féin? Níor mhaith liom bheith san Ardeaglais ina raibh Domhnall O Lubhlaí sa Mhuileann gCearr. Tá mé cinnte dearfa de sin. Nuair a theipeann an Eaglais orainn in Éirinn, caithfimid bealach eile a fháil. Níl ‘fhios an bhfuil an grúpa seo réidh fós don obair seo. Súil agam go gcuirfidh duine in Éirinn mé gar do mo mhuintir féin agus go gcasfar amháin de gach sórt ag an dtórramh.
Chuirfeadh sé áthas orm dá mbeadh spraoi agus craic ann. Ba chóir dúinn é sin ar a laghad a bheith againn ar an saol seo. Faigheann gach rud bás. Bíodh nádúr agus nósanna nádúrtha againn go dtí an deireadh.
Tuilleadh eolais i
Boni, Commendatore Giacomo, Hibernica: Notes on Some Burial Places and Customs of Ancient Ireland. Translated from the ‘Nuova Antologia.’ [Director of Excavations in the Roman Forum] (Dublin:HMSO, 1906).
Bourke, Angela [Partridge], ‘Wild Men and Wailing Women.’ Éigse 18 (1980): 25-37.
—, ‘Working and Weeping: Women’s Oral Poetry in Irish and Scottish Gaelic’
Women’s Studies Working Papers No. 7. Dublin: UCD Women’s Studies Forum, 1988.
—, ‘Performing—Not Writing,’ Graph 11 (Winter 1991-2): 28-31.
—, ‘More in Anger than in Sorrow: Irish Women’s Lament Poetry,
Feminist Messages: Coding in Women’s Folk Culture, ed. Joan N. Radner (Carbondale: University of Illinois Press, 1993).
—, ‘Beyond the Boundaries of Fact: Oral and Literary Fictions in the Modernizing of Connemara.’
Plenary address, Ireland Beyond Borders (American Conference for Irish Studies National Meeting), 14 April 2005. South Bend: Keough Institute for Irish Studies, University of Notre Dame.
Cairns, David, and Shaun Richards, ‘Tropes and Traps: Aspects of “Woman” and Nationality in Twentieth-Century Irish Drama’, Johnson & Cairns 1991.
Cowell, Sidney Robinson, ed., Songs of Aran: Gaelic Singing from the West of Ireland. Folkways Ethnic Library (FM 2004) Monograph 56 Irish Literature: Feminist Perspectives Series. New York: Folkways Records, 1957. 33 rpm sound recording and liner notes.
Croker, T., Crofton Researches in the South of Ireland (London: John Murray, 1824).
—, ‘The Keen of the South of Ireland: As Illustrative of Irish Political and Domestic History, Manners, Music, and Superstitions.’
Percy Society, Early English Poetry, Ballads, and Popular Literature of the Middle Ages. Edited from Original Manuscripts and Scarce Publications. Vol. XIII. London: Percy Society, 1844.
Gregory, Lady Isabella Augusta, Collected Plays, ed. Ann Saddlemyer (New York: Oxford UP, 1970).
Hoagland, Kathleen, ed. 1000 Years of Irish Poetry (Old Greenwich, CT: Devin-Adair, 1947).
Hogan, Robert, and James Kilroy, eds, Lost Plays of the Irish Renaissance (New York: Proscenium Books, 1970).
Holst-Warhaft, Gail, Dangerous Voices: Women’s Laments and Greek Literature. (London and New York: Routledge, 1992).
Irish Humorous Poems: Comprising ‘Moore’s Melodies,’ Shan Van Vocht; ‘Fun of the fair,’ ‘Gallant Sarsfield,’ ‘Croppy boys,’ ‘Rory of the Hills,’ ‘The Ould Sod,’ ‘Erin Mavourneen,’ ‘City of Limerick,’ ‘Fineen the Rover’ (New York: Worthington, c.1841).
Johnson, Toni O’Brien, and David Cairns, eds, Gender in Irish Writing (Milton Keynes, England and Philadelphia: Open UP, 1991).
Lomax, Alan, and Seamus Ennis, eds, Irish Folk Songs – from the Western Counties of Eire. Columbia World Library of Folk and Primitive Music (New York: Columbia Masterworks, 1951). 33 rpm sound recording and liner notes.
Lysaght, Patricia, ‘Caoineadh os Cionn Coirp: The Lament for the Dead in Ireland.’ Folklore 108 (1997): 65-82. Full Text Accessed via Periodicals Abstracts Online.
MacBride, Maud Gonne, Servant of the Queen, ed. Anna MacBride White and A. Norman Jeffares (Gerrards Cross, Buckinghamshire: Colin Smythe, 1994).
MacManus, Seumas, The Story of the Irish Race (Old Greenwich, CT: Devin-Adair, 1921).
Milligan, Alice, ed., The Shan Van Vocht / An t-Sean Bhean Bhocht: A national monthly magazine (Belfast: J. W. Boyd, 1886-99).
Nic Dhiarmada, Briona, ‘Looking Forward, Glancing Back – Irish Language Writing in the New Millennium’, Cambridge History of Irish Literature, eds. Margaret Kelleher and Philip O’Leary (Cambridge: Cambridge UP, 2006).
O’Curry, Eugene, Of the Manners and Customs of the Ancient Irish: A Series of Lectures Delivered by the Late Eugene O’Curry, MRIA. Ed. W. K. Sullivan. Vol. I. (London: Williams and Norgate; Dublin: W.B. Kelly; New York: Scribner, 1873).
Ó Madagáin, Breandán, ‘Irish Vocal Music of Lament and Syllabic Verse.’ In The Celtic Consciousness, ed. Robert O’Driscoll (New York: George Braziller, 1981).
Ó Súilleabháin, Sean, (1967) Irish Wake Amusements (Cork: Mercier Press).
Pearse, Pádraic, Plays, Stories, Poems (Dublin: Helicon Ltd., 1980). Repeal of the Union quadrilles.: Composed for the piano-forte on the occasion of the liberation of Daniel O’Connell, and his compatriots
from the Richmond Penitentiary. (1844). London: H. Thomas.
Valente, Joseph, ‘The Myth of Sovereignty: Gender in the Literature of Irish Nationalism.’ English Literary History 61.10 (1994): 189-210.
Yeats, William Butler, Cathleen Ni Houlihan, The Variorum Edition of the Plays of W.B. Yeats, ed. Russell K. Alspach (New York: Macmillan, 1966).
Also
Conrad, Kathryn ‘Keening the Nation: The Bean Chaointe, the Sean Bhean Bhocht, and Women’s Lament in Irish Nationalist Narrative’
The Dublin Penny Journal, Volume 1, Number 31, January 26, 1833
Unesco Collection Irlande, Traditional musics of today’ D8271 mír 3
Thaifead bailitheoir bealoidis Alan Iomax, Aine Bean Uí Laoi (Annie Eoghain Éamoinn) as Gaoth Dobhair a raibh cupla caoineadh aici. Buíochas le Aine Ní Bhreisleáin as an eolas faoi. Ní bhfuair mé fós é.
P. W. Joyce, Old Irish Folk Music and Songs (1909) gan liricí faraor see #162 (p. 82), 259 (p. 124), 483 (p. 267), and 655 (p. 330).
Caoine: Breandán Ó Madagáin (ed.), Gnéithe den Chaointeoireacht (Dublin, 1978)
Caointe agus Seancheolta Eile / Keening and Other Old Irish Musics Breandán Ó Madagáin (Indreabhán, 2005), 11-18 and 81-88.
‘Keen for a Dead Child’ (Columbia World Library of Folk and Primitive Music: Ireland, Rounder CD 1742) Cití Ní Ghallchóir as Gaoth Dobhair i 1951
‘Caoineadh na Marbh’ (Songs of Aran, Smithsonian Folkways CD) i 1957. Dhá amhrán ann casta ag seanmhná.
Tweet ó @DoireannNiG a spreag an blag seo inniu. Dán aici ón bhfile Izumi Shikibu. Is fada ó léigh mé a cuid filíocht agus chuir sé áthas orn an dán a fheiceáil ansin.
Rugadh an file Izumi Shikibu san deichiú aois i 976 san ré Heian sa tSeapáin. Tá scéalta iontacha fúithi is a saol lán le grá. Bhí leannán i ndiaidh a chéile aici sa chúirt impiriúil i gKyoto.
Pósta le fear dárb ainm Michisada, tá ráfla ann go raibh sí pósta le fear eile ag an am céanna agus í leis an bprionsa Tametaka ag an am céanna. Mar gheall ar an scannal, bhí sí colscartha óna bhfear chéile agus dhiúltaigh a hathair pighin a thabhairt di.
Cé go bhfuil na blianta fada eadrainn sa stair is féidir a dánta a léamh inniu agus an grá, dóchas, éadóchas, agus brón iontu a thuiscint. Dánta d’am ar bith iad. Seo samplaí:
Cé go séideann
an ghaoth go fíochmhar,
sileann solas gealaí
trí na fraighligh san
bhfothraigh tí seo léi.
Ar domhan
níl dath ag an ngrá
ach nach domhain
an smál a
d’fhág do chorp orm.
Nuair a fuair an Priosa Tametaka bás, thit a leasdearthair An Prionsa Atsumichi i ngrá le Izumi Shikibu cé go raibh sé pósta le bean eile. Scríobh sí faoin ngrá idir í féin agus an prionsa ina dialann 和泉式部日記. Nuair a chuala bean chéile Atsumichi faoin ngaol seo, d’fhág sí an prionsa agus chuaigh Izumi Shikibu le cónaí leis go dtí go bhfuair sé bás agus é fós óg (27).
Tá an brón a mhothaíonn duine nuair a chailleann siad a ngrá láidir in aon áit ag aon am. Seo samplaí eile dena cuid filíochta.
Seo an oíche a thagann na mairbh ach níl tú ann. Teach gan spiorad, teach gan anam.
Cén fáth nár smaoin-
igh mé air cheana?
‘Sé an corp
seo, ag smaoineamh ar
do chorp, cuimheachán uait.
An bhliain ina dhiaidh sin chuaigh Izumi Shikibu go Cúirt Fujiwara no Shoushi. Ansin phós sí Fujiwara no Yasumasa, ceannasaí san arm. Bhí iníon aici. Sa bhliain 1033 a scríobh sí a litreacha deireanacha atá le fáil. Deirtear go raibh saol fada aici. Cinnte tá go leor dánta fágtha aici dúinne.
Má thaitníonn na dánta seo leat, tá níos mó le léamh i
Love Poems from the Japanese (2003)
100 Poems from the Japanese (1955)
The Ink Dark Moon: Love Poems by Onono Komachi and Izumi Shikibu,
Women of the Ancient Court of Japan (1990)
Diaries of Court Ladies of Old Japan (1920)
The Izumi Shikibu Diary: A Romance of the Heian Court (1969)
Leigh
ancroiait 