858. Aimhleas na Tíre

Tweet inniu ar Twitter. Seo mar atá SAM. Rud a bhriseann mo chroí. Tír gan anam.

Rachmasaiocht. Nil tada cearr léi má tá teorainn léi: rialacha, ciall, consias.

Ach níl. Rachmasaiocht gan teorainn = aimhleas.

An cuimhin libh Shkreli?

Níl sé in aghaidh an dlí, mar sin, a rinne Shkreli is níl fós. Checks & Balances ar bith ansin. Níl an dlí ann le daoine a chosaint. A mhalairt ar fad an scéal.

Nuair a thug siad níos mó cearta do chomhlachtaí na do dhaoine, b’shin buile marfach do chearta ach tagann an bás seo go mall fhad is atá daoine le coinsias i gceannas. Níl is ní raibh le fada ACH deifir an-mhór ar chursaí anois ó tháinig an diabhal é féin isteach anuraidh.

An cuimhin libh The Rainmaker le John Grisham?

Ní rud nua seo. Ach tá sé ag dul in olcas. An cuimhin libh In America?

Chuir sé ionadh an domhain orm nuair a bhí orthu an méid airgid sin a íoc as breith san ospidéal i SAM. Nár aithin an rialtas gur rud iontach é saol nua a bheith acu? Nach raibh meas acu ar mhná? An raibh mná shaibhre amháin in ann leanaí a bhreith i SAM? Cén sórt tír sin?

An tír seo:

An t-aon Tír Amháin ar domhan mar sin. Muidne uimhir 1? A mhalairt, faraor.

Is cuimhin liom nuair a thug mé faoi deara go raibh fógra d’ospidéal in Éirinn, dúirt mo Dhaid liom ag an am gur uafásach an rud é agus mhínigh sé dom cén fáth. Bhí an ceart aige. Ná díol sláinte. Ná ceadaigh brábus bheith níos tábhachtaí ná daoine riamh. Sin coir. Ní de réir an dlí agus sin aimhleas na tíre afach.

Sin atá le ceartú.

Ach go dtí sin, i dtír gan coinsias, i dtír a mhúineann gur stocbhroicéir an jab is fearr is a dhíolann sin le dallamullóg …

… beidh an bua ag Trump is a leithidí is beidh daoine ag fáil bháis dá bharr.

So, leads, tá gnó tábhachtach. Fíorthábhacht. ACH tá daoine níos tábhachtaí. Ná déan dearmad ar sin riamh agus NÁ déan aithris ar SAM mar táimid ag titim as a chéile go tapaidh anois is tá sé pianmhar.

Comhairle sa scannán thuas:iIs féidir leat aon rud gur mian leat a dhéanamh. Bréag. Ní féidir leat aon rud gur mian leat a dhéanamh mar tá teorainn ann. Teorainn a deireann nach bhfuil cead daoine a mharú ionaisc go mbeidh daoine saibhre i bhfad nos saibhre fós. Caithfear smaoineamh ar chothrom na féinne don domhan ar fad.

Ná bris daoine ná tíortha le saint shotalach shalach.

Aimhleas na tíre? Níl sin sláintiúil ar chor ar bith. Ná hól an Kool-aid níos mó.

Ní dream a bhí san American dream ach tromluí. Dúisigh. Fós am againn le rudaí a cheartú.

Deoch uaim anois. Sláinte. Dúshlán.

855. Aren’t You British?

British?

Mise? Er, NO.

But you’re part of The British Isles!

Er, NO. We cringe when you make us British. We are not.

It’s not that British is bad. It’s just we’re Irish. Don’t deny us that. Níl sin go deas.

That history is all in the past. You should get over that!

Er, not ALL in the past.

Neart ag smaoineamh gur British muid anseo i SAM. Anuraidh labhair mé le seanchúpla i Sasana, Sasanaigh, daoine lách gealgháireach a cheap gur le Sasana Éire.

Cúpla rud le tuiscint. Níl gach duine mar Dave bocht thíos, ach neart acu ann. Féach air led’ thoil. Seo míniú a bhaineann leis an bpeil.

Mar sin, tuig, tuig, tuig, le bhur dtoil, cén fáth NACH bhfuil sé oiriúnach Celtic Center a chur i gClub le pictiúirí de bhanríon Shasana aguas Churchill ar an mballa ann. Sin an fáth a chaill sibh daoine. Mar níor éist sibh linn. Mar labhair sibh linn ar nós labhairt le páistí dána. Mar bhí drochmheas agaibh orainn.

Rud a d’fhoghlaim sibh ón leagan den stair a d’fhoghlaim sibh trí Bhéarla anseo. Mar TÁ ciníochas láidir anseo.

Agus Bridget a d’ionsaigh mé le maslaí is tú ag screadadh go mba chóir dom meas a thabhairt don bhanríon san Center sin, tá súil agam go bhfuair tú cúnamh mar is mór an t-ualach fuath mar sin. Ní ghlacaim le bulaíocht in aon áit.

ACH an rud a dúirt liom go raibh daoine iomlán tone-deaf  don stair ansin ná an chaoi ina raibh orm argóint a dhéanamh le am a fháil le smaoineamh ar a tharla i mBerkeley nuair a fuair Éireannaigh óga bás. Le ómós a thabhairt dóibh.

Is féidir liom aineolas a mhaitiú ach daoine gan croíthe, sin rud eile.

Bhí mé ciúin faoi seo i bhfad rófada.

Anois, mé i spás nua le daoine den scoth a thuigeann. Muid ag fás go tapaidh. Beidh craobh againn i Los Feliz i Lúnasa lcd. Bígí cinnte NACH mbeidh Banríon Shasana ar an mballa againn ná Churchill mar tuigimid an stair.

Anois, Dave agus daoine cosúil leis, beidh meas againn ort agus oraibh nuair a aithníonn sibh an fhírinne. Ansin, le meas, beidh craic againn le chéile. Tuiscint. Croí. Sin atá de dhíth.

Nóta: Domsa ciallíonn British cultúir a bhaineann le Cymru, Corn na Breataine, agus An Bhriotáin. ACH san alt SEO mé ag tagairt ar leagan den stair a thugann meas don impireacht gan an dochar a dhéanann sé a aithint, ar dhream a bhainfeadh ár gcultúr is stair dínn.

Conas críochnú?

Neart atá iontach sna hoileáin seo in aice le chéile agus cé nach British muid, bainimid taitneamh as an gcuid is fearr dínn. B’fhearr críochnú mar sin.

Muid imníoch fúibh is Sasamach ag teacht. Tá cairde agaibh anseo. Tuigimid gur thug sibh grá do go leor dínn le fada an lá. Tuiscint. Grá. Sin é.

852. Dia ‘G’uit: G for ‘G’ilead

Níl sé ceart, ar ndóigh: an G sin sa ‘Guit’ mar atá i ‘Gilead.’

Dia duit a fheicimid ach níor chuala mé Dia duit ó dhuine ar bith sa Ghaeltacht riamh. Dia dhuit a chloisim. Fiú ar scoil, níor chuala mé Dia duit. Sin a bhí ar an leathanach ach Dia dhuit a léigh an múinteoir amach agus Dia dhuit a dúramar. Níl fhios agam cén fáth nach scríobhaimid dhuit in áit duit, mar dhuit a deirimid.

Go minic is daoine ag foghlaim ar dtús, níl an fhuaim dh acu agus fuaim g a thagann uathu. Níl siad ceart. Ach muid ar fad ag foghlaim, nach ea?

Fiú sa Bhéarla, cheapfá gur Jilead in áit Gilead a bheadh ann mar fhuaim leis an litriú Gi sin i nGilead. Seans nach dtugaimid sin faoi deara fiú. Tagann an fhuaim amach mar a mhúintear dúinn í, is cuma céard atá ar an bpáipéar. Má deirtear go minic é, glacaimid leis fiú nuair nach bhfuil ciall ann dúinn.

Nuair a bhíomar ag foghlaim ar scoil, mhúin siad Dia duit dúinn mar bheannacht. Sin atá i mbeagnach gach téacs is daoine ag foghlaim Gaeilge. Freagra? Dia is Muire duit. Sin a deirtear, ar siad linn. Beannacht traidisiúnta, ar siad.

Is breá liom traidisiún is muid ag caint ar cheol nó rince. Mheas mé fhéin (ní féin – níl sé nádúrtha dom) nárbh shin ár dtraidisiún. Múinte dúinn ar scoil. Na mná rialta a mhúin mise, na Bráithre Críostaí a mhúin mo dhearthaireacha: nach raibh vested interest (vestido, invested, sheep’s clothing) acu sna frásaí seo?

Bhí agus tá, ar ndóigh!

Is mé ag múineadh daltaí ón Araib Shádach, labhair siad liom faoina dtraidisiúin. Thaitin a dúirt siad liom go dtí gur úsáid siad ‘traidisiún é’ le cosc a chur ar shaoirse na mban a mhíniú. San India is muid i dtuaisceart na tíre, níl fhreagair fear aon cheist uaim. D’fhreagair sé m’fhear céile nuair a chuir mé an cheist air. Ní traidisiún sin. Sin guth agus aitheantas a bhaint díom mar is bean mé. Mar an gcéanna leis an mburka. Glanann sé an bhean amach ón scéal. Mar a bhí mná Éirebrushed as stair na hÉireann.

Mar sin, mínigh arís dom an Dia dhuit seo. Cad a chiallaíonn sé? An gcloistear daoine ag rá God be with you AGUS God and Mary be with you mar fhreagra air go minic sa Bhéarla? God be with you cloiste go minic againn ón altóir ach ní ag daoine ar an tsráid. God bless you coitianta ach ní God and Mary bless you mar fhreagra air. Ní labhraíonn muid mar sin. Labhraíonn na sagairt mar sin.

Cad a d’fhoghlaim muid anseo? Mhúin an Eaglais atá fós i gceannas ar 90%+ de scoileanna na tíre frása dúinn ar leo é. Múinte do gach páiste sa tír le fada fada an lá. Má deirtear go minic é, glacaimid leis fiú nuair nach bhfuil ciall ann dúinn. Ach níl sin ceart. Níl sé de cheart acu sin a dhéanamh. Sin iompúchán agus ní chóir go mbeadh spás dhó sin sna scoileanna.

Agus Gilead? Sin an tír sa scéal le Margaraet Atwood, The Handmaid’s Tale. Beannachtaí acu a mhúineann siad le chuile dhuine ann: Blessed be the fruit. Freagra: May the Lord open. Múinte ann: Lord, sin té le cumhacht nach féidir a cheistiú. Fireann, ar ndóigh. Bean? Níl inti ach fruit. Tortha. Ní duine. Cead ag fir í a oscailt. Níl guth ná cearta aici. Focal deas, tortha. Milis. Ansin le ceadú a thabhairt d’fhir mná a éagnú: i bhfad ó mhilis an bhrí leis. Ainmneacha bainte de na mná i nGilead agus ainm an fhir ar leis í tugtha do gach bean. Anseo san bhfíseán, tugann siad faoi deara go bhfuil siad róchleachtaithe leis an saol nua agus cuimhníonn siad cé hiad i ndáiríre. Cumhacht ag focal agus ag ainm.

 

Níl beannacht ar bith eile ceadaithe seachas Blessed be the fruit. May the Lord open nuair a bhuaileann tú le bean i nGilead. Níl cead ag páistí tada a rá seachas Dia duit is Dia is Muire duit is iad ag foghlaim Gaeilge ar scoil in Éirinn. Sin a tharlaíonn. Admhaigh é.

Má deirtear go minic é, glacaimid leis fiú nuair nach bhfuil ciall ann dúinn.

Admhaigh nach bhfuil sé ceart. Aithin é. Athraigh é. In am sin a athrú.

 

 

844. Fuath & Déistin i SAM

Tá Trump et al ag scaradh páistí óna dtuismitheoirí agus ag úsáid Law & Order & an Bíobla mar leithscéal.

 

 

 

 

Pics le @patas_de_perro

Ní SAM sna NA níos mó. Cearta daonna? Ní maith le Trump iad.

 

Tá an scrios/goid faoi lánseol le fuath mar ghaoth.

 

Conas?

Deireann Trump rud amháin agus ansin rud eile. Níl clú ag daoine cá seasann siad. Ar nós trá shlogach.

Léigh a scríobh mé i 2017 anseo. Fós fíor.

Réiteach?

1. Ar na sráideanna linn inár sluaite.
2. Boycott ar chuile dhuine a thugann tacaíocht do Trump nó a bhaineann tairbhe as.
3. Cuir náire phoiblí ar na daoine sin.
4. Meall na póilíní is saighdiúirí le mairseáil linn in aghaidh na Naitsithe i gceannas.

Ar aghaidh linn.

Córas iomlán nua de dhíth, deireadh le FOX, saoirse ón Deachtóir is a dhream.

Neamhnaigh an toghchán.

NÁ tabhair cúnamh le airgead le Eaglais ar bith. Ní shin an fhadhb.

837: Éire. Creideamh? Grá ♥

Ní tír Chaitliceach í Éire. Níorbh í riamh.

But you follow Catholicism in Ireland? a d’iarr fear ó tSín orm le déanaí.

Ní LEANaimid é. Níor roghnaíomar é. 

Agus inné, nuair a roghnaíomar Tá v Níl, b’shin Grá v Fuath.

Agus leis an bhFuath sin bhíomar ag caint faoin Eaglais Chaitliceach in Éirinn: a Ethos, a greim ar na tír, a rinne siad do mhná na tíre.

Dúramar NO láidir leis an Eaglais.

Níl cead agaibh bheith i gceannas orainn níos mó! ar muid.

Grá v Fuath. Bua ag grá. 

Grá do mhná. Grá don tír. Grá do shaoirse, rud nach raibh againn is iad i gceannas.

Tá seo le tuiscint mar sé fuath ban bun agus barr na faidhbe agus tá rudaí le ceartú mar tá Dialathas fós againn.

Beidh seo deacair do dhaoine nach dtuigeann Eaglais na tíre seo. Dóibh siúd atá fós dall lena mhúin an Eaglais dóibh. Dóibh siúd le cumhacht mar sin a thug an Eaglais dóibh.

ACH do dhaoine le croíthe móra agus misneach, tá sé éasca a thuiscint mar seasann an Eaglais d’fhuath is cruálacht is níl faitíos orainn sin a rá níos mó. Fuath a mharaigh Savita, a chuir leanaí faoin talamh i dTuaim, a ghoid leanaí ó Mhaithreachaí is a dhíol na leanaí, a chuir mná ag éalú thar sáile faoi rún le aire a thabhairt dá sláinte. Cumhacht as smacht, lán le fuath ban.

Tá na scoileanna is ospidéil acu agus CAITHFEAR sin a cheartú. Beidh gá le réabhlóid, a mhúinteoirí, le Boycott ar reiligiún i scoileanna muna bhaineann an Stát cumhacht ón Eaglais.

Seo bua i gcath ach tá cogadh romhainn. Beidh an bua ag grá arís.

Samhlaigh is féidir linn a dhéanamh!

 

798. Aisling – Mac Uistin

Léigh Lynn Brady an dán seo amach ag Comóradh 1916 inné. Bhí béim ag an ócáid ar ról ríthábhachtach na mBan san Éirí Amach. Ghlac timpeall 300 bean páirt san Éirí Amach. Níor ghlac siad le cultúr a dúirt leo fanacht sa chistin. Bhí siad ar lorg comhionannas, saoirse, agus cearta: rud nach bhfuil faighte againn os rud é gur ghoid McQuaid saoirse uainn.

We Saw A Vision

le Liam Mac Uistin

An Aisling

I ndorchacht an éadóchais rinneadh aisling dúinn.

Lasamar solas an dóchais.

Agus níor múchadh é.

I bhfásach an lagmhisnigh rinneadh aisling dúinn.

Chuireamar crann na crógachta.

Agus tháing bláth air.

I ngeimhreadh na daoirse rinneadh aisling dúinn.

Mheileamar sneachta táimhe.

Agus rith abhainn na hathbheochana as.

Chuireamar ár n-aisling ag snámh mar eala ar an abhainn.

Rinneadh fírinne den aisling.

Rinneadh samhradh den gheimhreadh.

Rinneadh saoirse den daoirse.

Agus d’fhágamar agaibhse mar oidhreacht í.

A ghlúnta na saoirse cuimhnígí orainne, glúnta na haislinge…

In the darkness of despair we saw a vision,

We lit the light of hope,

And it was not extinguished.

In the desert of discouragement we saw a vision,

We planted the tree of valor,

And it blossomed.

In the winter of bondage we saw a vision,

We melted the snow of lethargy,

And the river of resurrection flowed from it.

We sent our vision aswim like a swan on the river,

The vision became a reality,

Winter became summer,

Bondage became freedom,

And this we left to you as your inheritance.

O generation of freedom remember us,

The generation of the vision.

Creidim Mná na hÉireann. Tá saoirse fós uainn. Tá cearta fós uainn. Creid san Aisling.

794. Scread

Féile na Cásca Sona.

Ní scéal sona a leanann ach tosnóimid len atá ar eolas againn. Uibheacha, coiníní, agus Íosa Críost ar chros: conas a chuireann tú sin le chéile? Bhuel. Faigheann plandaí bás (ar bhealach) sa gheimhreadh agus fásann siad arís (ar bhealach) san Earrach. Sin aiséirí. Níl scread ann. Fireann sa scéal sa Bhíobla cé go bhfuil an Nádúr feicthe mar bhaineann i go leor cultúir. Uibheacha agus coiníní? Torthúlacht, ar ndóigh. Nach deas an smaoineamh go mbeadh grá san aer le créatúirí ag teacht le chéile agus fás is tuismitheoirí ag súil leis!

Ach seo a tharla i mBéal Feirste timpeall Féile na Cásca. Níl tada sona faoi. Tá éigniú ceadaithe sa tuaisceart. Ní raibh sí ag súil lena tharla di. Níor scread sí. Níor scread mé. Ní screadann daoine. Ní mar sin atá sé. Ach ní muidne a scríobh an dlí. Ceapann an dlí go mba cóir di screadaíl. Go bhfuil sin nádúrtha, dar leis na fir atá eolach ar an dlí. Tada nádúrtha faoi a tharla di. Ionsaí.

D’iarr sí ar an dlí cúnamh agus cosaint a thabhairt di. Bhí sí ag súil leis. Ní mar sin atá sé. Leads mór le rá le rugbaí a bhí iontu, nach bhfuil fhios agat. Ní raibh fhios aici go nathródh sin gach rud. Dheara, níl sin fíor. Ní raibh seans aici ar aon chaoi. Cosnaíonn an dlí na daoine a d’éignigh í agus ionsaíonn an dlí í arís go poiblí. Sin mar atá sé. Rud nach raibh sí ag súil leis. Níor scread sí sa chúirt cé go raibh muidne ag screadadh is muid ag léamh a bhí ag tarlú. Nuair atá tú ann is ionsaí nach raibh tú ag súil leis ag tarlú, ní screadann tú.

Consent in some situations may be given enthusiastically, whereas in others it is given with reluctance, but nevertheless it is still consent, arsa an breitheamh. GML? With reluctance?

You must not allow yourself to be influenced by any view, ar sí. Fan. Céard?

You must be firmly convinced or sure of the defendants’ guilt before you can find him guilty of any offence. Er, fan arís. Roimh … Cathain?

Fág emotion as, ar sí. Oh no, a deirim. Bíodh emotion ann. Bíonn tuiscint agus cion ann. An meon sin go bhfuil emotion lag? Sin gnéasachas. D’fhág  na leads emotion iomlán as agus ní raibh sa bhean ach píosa feola dóibh. Gá le emotion agus croí, rud nach raibh acu. An locht sa dlí anseo. Drochchomhairle!

Bhí an bhean ciontach sular iarr sí cúnamh, dar leis an dlí, mar is bean í. Ní muidne a scríobh an dlí. Ní hí a bhí ciontach. Chosain siad na daoine a d’éagnaigh í. Lig siad na fir saor ag rá go raibh siad decent! Cad a deireann sin fúithi?! Sin éigniú eile.

Féile na Cásca Sona.

Éirí amach na Cásca. Saoirse a leanann 1916. Forógra a deireann, A fheara agus a mhná … Sa dara háit ach muid ansin ar a laghad. Cearta, saoirse, deireadh le himpireacht. Cheapamar. Ní mar sin atá sé.

Ghoid Dev agus McQuaid saoirse dínn. Le míniú ar an brat ceangailte le reiligiúin, bhíomar i dtrioblóid. Fuath ban iontu sa deisceart agus sa tuaisceart a d’fhás ón éigniú.

Act of Union

To-night, a first movement, a pulse,
As if the rain in bogland gathered head
To slip and flood: a bog-burst,
A gash breaking open the ferny bed.
Your back is a firm line of eastern coast
And arms and legs are thrown
Beyond your gradual hills. I caress
The heaving province where our past has grown.
I am the tall kingdom over your shoulder
That you would neither cajole nor ignore.
Conquest is a lie. I grow older
Conceding your half-independant shore
Within whose borders now my legacy
Culminates inexorably.

II

And I am still imperially
Male, leaving you with pain,
The rending process in the colony,
The battering ram, the boom burst from within.
The act sprouted an obsinate fifth column
Whose stance is growing unilateral.
His heart beneath your heart is a wardrum
Mustering force. His parasitical
And ignorant little fists already
Beat at your borders and I know they’re cocked
At me across the water. No treaty
I foresee will salve completely your tracked
And stretchmarked body, the big pain
That leaves you raw, like opened ground, again.

Seamus Heaney

Níor scread sí. Éire. Ach tá pian ghoimhiúil fós sa tír ón ionsaí. Airímid sin san Dialathas againn. Mar tá impireacht imperially male i ndáiríre. Tá Éire oscailte: opened ground. Meon nach bhfuil oscailte i gceannas. Meon atá gléasta i dteanga an dlí atá chomh hoscailte le gaiste. Ní Éire a scríobh an dlí.  The big pain. Fós ann. Ach ní screadann muid.

Féile na Cásca Sona

Comhaontú Aoine an Chéasta. Comhaontú. Dáiríre? Conas? Ní ‘Ba bhreá linn gan bás a fháil is mar sin aontóimid faoi rudaí nach bhfuil ceart is cóir ach a ndéanfaidh an jab’? Conradh. Margadh. Ar nós Plea Bargain. So… má theipeann ar Shasana, an linne an tír arís? Níl sin scríofa ann? Nach raibh Cearta Daonna sa Chomhaontú sin? Trimble, Hume, Mitchell: fir sa stair mar a léim an scéal. Cá raibh na mná? Ní muid a scríobh é. Ar scread éinne? Fir is a gcluichí. An raibh muid sa seomra fiú? Daddy knows best. Ní mar sin atá sé.

Éire, tuaisceart, líne a tharraing daoine ar mhapa. Bhí bean in Éirinn (ar an oileán) is d’éignigh fir í. Chomh láidir sin go raibh sí ag cur fola. A cás sa chúirt roimh Aoine an Chéasta. Is bhí sí céasta. Rud nach raibh sí ag súil leis. Mar labhair sí amach. Cé go raibh siad ag tabhairt amach nár scread sí! Níl aon bua do bhean sa chluiche seo. Deireann sé linn ar fad, Dún suas faoi éigniú. Deireann sé le fir, Ar aghaidh libh: tá an dlí libh. Ba chóir dúinn go léir bheith ag screadaíl go hard faoi sin.

Agus na decent men sin? Cad a bhí le rá acu? Bhuel, ní decent ar chor ar bith a scríobh

siad fúithi agus faoi mhná:

Céard a rinne siad? Bhuel, fianaise:

Creidim í. Ní chreidim sa dlí. Níl an dlí le trust!

Lig an dlí an ceathrar saor!

Seo Éire. Tír na Magdalenes. Mar atá ó bhí mé in ann na cásanna sa chúirt a léamh agus i bhfad roimhe sin. Sa tír ar fad. Seo Club na Leads. Tá an NRA ag SAM; tá impireacht amháin nó impireacht eile againn agus iad uilig lán le fuath ban. Seo an chuid is measa den tír againn. Tír Savita. Tír Lovett. Tír Tuam Babies. CAITHFEAR seo a athrú!

Ní náire seo agus ní cabhraíonn an teanga sin ar chor ar bith. Is teachtaireacht láidir ghránna í ar nós an saol san Handmaid’s Tale a deireann le mná: beidh sibh íslithe, náirithe go poiblí agus ní chreidfidh an dlí sibh. Seo ionsaí ar chuile bhean sa tír.

Cheap sí go raibh an dlí ar a taobh. Ní raibh.

Women are expected to provide an audience for dominant men’s victim narratives, providing moral care, listening, sympathy and soothing.

Léite agam anseo agus cloiste agam ó dhuine a shlog siar seafóid a múintear anseo i SAM. Ná glac leis seo. Seas an fód. Casann siad an scéal bun os cionn. Ná lig dóibh sin a dhéanamh.

Tháinig mná na hÉireann amach an lá dár gcion. Maith iad!

Scríobh mé faoi ábhar mar seo cheana agus an baint ag an Eaglais leis anseo.

Nuair a smaoiním siar ar na mná a d’imigh romham, ní dóigh liom gur éalaigh duine amháin acu ó ionsaithe agus foréigean. Níor éalaigh mise. Mé ag léamh scéalta inniu a bhriseann mo chroí, ní hamháin mar tá aithne ar bhealach agam orthu ach mar tá ‘fhios agam go bhfuil i bhfad níos mó amuigh ansin agus gur deacair do bhean dul tríd an saol gan a bheith ionasaithe. Ach fanaimid ciúin.

Bhí mé ag caoineadh sa charr inniu agus mé ag tiomáint. Ní raibh mé in ann dul a chodladh aréir mar tuigim. Is fuath liom go dtuigim. Níl athrú ag teacht ar seo go luath. Beidh i bhfad níos mó againn ag dul tríd an bpian sin nach n-imíonn go deo. Ach seasaimid an fód, fiú nuair nach bhfuil éinne ag éisteacht linn mar céard eile is féidir a dhéanamh i dtír nach ndearna tada faoi na Tuam Babies ná Magdalenes, nár chuir daoine i bpríosún, a ligeann leads saor mar imríonn siad rugbaí agus is leads iad?

TÁ FEARG ORM!

Ar nós scread gan stad istigh ionam ach níl éinne in ann é a chloisteáil.

Beidh sé liom go deo, b’fhéidir.

Scar Stát/Eaglais. Freagracht as gach coir in aghaidh mná na hÉireann de dhíth!

Níl seo ceart go leor agus tuigimid sin.        

Sínigí seo le bhur dtoil

 

 

 

762. Máirseáil na mBan II: LA

Éasca dul isteach sa chathair má théann tú ann ag an am ceart. Pairceáil éasca ag Tokyo Beag. Ní fada an siúlóid go Halla na Cathrach is ansin atá tú i lár an aonaigh aontaithe le grá agus dóchas le daoine maithe. Sin mar atá sé.

An chuid is fearr dínn bailithe le chéile in aon áit amháin is tá an-chumhacht san áit is nóiméad sin. Grá faoi leith: meas don chine daonna le spiorad dearfach a ardaíonn an croí. Draíocht ann.

An fiú dul ann? Don mothúchán seo amháin: IS FIÚ! An ndéanfaidh sé maitheas? Nach bhfuil an diabhal fós ann? B’fhéidir. Ach pé scéal, caithfimid teacht le chéile agus tacaíocht a thabhairt dá chéile.

Seo an Résistance mar tá Naitsithe i gceannas.

Ós rud gur theip ar na polaiteoirí (Boycott ar bith, táinseamh ar bith, vóta mímhuiníne ar bith, níor aontaigh Sanders le Stein srl.) níl ann ach muid féin. Béim ar vótaí an uair seo. Tuigim nach leor é. Athrú iomlán sa chóras de dhíth ach fós ní thuigeann SAM sin.

Mar sin, bhailigh na sluaite i gCathair na nAingeal agus i cathracha eile ar fud na tíre. An slua is mó againne in LA arís. Timpeall 500,000 a dúirt an méara Garcetti linn. Labhair sé faoi stair na cathrach. Ní raibh fhios agam cheana gur tharla an lynching is mó sa tír ní i bhfad ó Halla na Cathrach is gurbh iad na Sínigh a mharaigh siad an uair úd.

Níor labhair an méara faoi dhíbirt na Meicsiceach a tharla idir 1929 agus 1936. Is mór an trua sin ach b’fhéidir nach raibh sé ag iarraidh scanradh a chur ar dhaoine atá scantraithe tríd id tríd faoi láthair mar tá an Migra, ICE, fórsaí inimirce ag díbirt daoine arís anois.

Tá ciníochas an-láidir san GOP agus i bhfoireann Trump. Make America White Again atá i gceist aige le Make America Great Again. Caithfear meas a thabhairt do chearta daonna. Céim sa treo ceart? Múin teangachaí na ndúchasach anseo. Tabhair meas dóibh. Labhair cuid acu inniu. Maith iad. Bheadh an tír i bhfad níos fearr as dá mbeadh siad i gceannas.

Bhí daoine ar an árdán ag iarraidh daoine a spreagadh, ní scanradh a chur orthu ach ag an am céanna a thabhairt le tuiscint go bhfuil sé práinneach an dream atá i gceannas a stopadh.

An locht ar leithleachas. Polaiteoirí ag cosaint a gcumhacht féin in áit an rud ceart a dhéanamh. Mar an gcéanna linne. Ní féidir bheith ag díriú ar ár ndream féin. Níl éinne saor go dtí go bhfuilimid ar fad saor.

Tá na Tweets ag Donald ach tá na Streets againn, ar siad. Comhairle dó: Tweet others as you would like them to tweet you. Cliste. In áit eagla a bheith orainn, ba chóir dúinn bheith láidir. Is roinn cuid acu scéalta a bhí an-phearsanta. Mar caithfear.

In áit bheith ar ár ngogaide ag súil go mbeidh an stoirm thart roimh i bhfad, déanaimis stoirm muid féin. Bímis an stoirm sin. Labhair siad le muid a ghríosú. D’oibrigh sé. Dorn san aer:

Is le ceol is caint is daoine a roinnt a scéalta a thug le fios dúinn nach n-éalaíonn daoine mór le rá ón gnéasachas is an ciníochas is an fuath, thuigeamar go bhfuilimid ar fad le

chéile sa troid seo.

Cé gur thaitin gach a dúirt an méara ag Halla na Cathrach liom, nach leor brat amháin ag an halla? Cuireann go leor, leor bratacha faisiteachas i gcuimhne dom. Freisin, an iomarca gardaí (geala) ag siúl thart sa chúlra le aghaidh dáiríreach orthu nuair a bhí mná is daoine a d’fhulaing go mór ag lámha na póilíní céanna ag caint. Ní leor focail. Tuig an fhadhb.

Neart le ceartú. Céim a haon: vótáil na diabhail amach. B’fhiú dul ann.

Comharthaí maithe anseo.

Pics ó áiteachaí eile ar fud na tíre anseo.

760. Óráid de hÍde i bPáras

Éist le Dubhghlas de hÍde ag caint anseo

Buíochas leis an Ollamh Liam Mac Mathúna a sheol an taifeadadh do Chuan Ó Seireadáin é a roinn le daoine é ar ‘Gaeilge Amháin.’  Seoid, gan dabht. Buíochas le Jack O Drisceoil & Gearóid Ó Ceallaigh as moltaí nuair nár chuala mé focail i gceart.

Seo a dúirt sé:

Tá mé i bParis na Fraince anois agus mé ag labhairt Gaeilge. Agus tá mé ag dul [le] beagán a rá a dúirt mé leis an, (le), Congrès de la Race Irlandaise a bhí cruinnithe le chéile i bParis an tseachtain seo. A dúirt mé an uair sin: Cá bhfuil, arsa mise, an fear [nach fear atá ann] ach an deargSheoinín nó an leathShasanach nár mhaith leis Éire a d’fheiscint ina náisiún arís? Agus ní fhéadfaidh sí a bheith ina náisiún choíche gan a teanga féin aici.  Cad é an sórt rud, arsa mise, náisiún gan teanga? Is madra gan fiacla, is táilliúir gan deimheas, is trumpa gan teanga, is spealadóir gan speal, is saighdiúir gan gunna é. Ach cuirfimid teanga nua ins an trumpa agus bainfimid ceol as. Cuirfimid deimheas i lámh an táilliúra: an deimheas is géire agus gearrfaidh sé gach aon sórt éadaí. Ach go speisialta, aon [rud] dubh agus aon dearg. Cuirfimid gunna i lámh an tsaighdiúra agus nuair a scaoilfidh sé urchar as an gunna sin, a deirim libh, go gcloisfear buama an urchair sin ó na sléibhte go dtí an fharraige agus ar fud an domhain go léir.

 Óráid as Gaeilge / Jean Poirot, éd.

Guth: Douglas Hyde

Eagarthóir eolaíochta: Poirot, Jean (1873-1924)

Eagarthóir: Université de Paris, Archives de la parole (Paris)

Foilsithe: 1922

Ábhar:  enregistrement parlé

Sórt:  document sonore

Teanga:  Gaeilge

Foirm:  1 disque monoface : 90 t, saphir ; 26 cm disque pré-lp multipart/mixed

Cur síos:  [Traditions. Europe. Éire]: Gaeilge (An Fhrainc) Paris, Ollscoil Paris, La Sorbonne, 28-01-1922 ark:/12148/bpt6k129076t

Foinse: Leabharlann Náisiúnta na Fraince, département Audiovisuel, AP-1976

Notice d’ensemble:  http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb42197637g Titre d’ensemble : [Archives de la parole]. [Enregistrements à la Sorbonne] : [1921-1924]

Notice du catalogue:  http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb41172627d

Provenance:  Bibliothèque nationale de France

Date de mise en ligne:  09/05/2011

Seo an fear céanna ar airgead

743. Ciníochas sna Rannta

Ó dúirt bean rialta liom ag sochraid m’athar i 2016: Oh, you haven’t gone all Gaelic on us, have you? Ha ha ha, táim ag smaoinigh ar a d’fhoghlaim muid is muid óg. Dochar ar bith ins na rannta a mhúin siad dúinn, raight? Fan go bhfeicfimid. Bhí focal san rann seo thíos atá ag cur as dom le déanaí. Sin Paddywhack. Mé ag éisteacht le daoine ag caint faoi Paddywhackery le déanaí is sin a chuir ag smaoinigh mé ar an rann seo:

This Old Man
This old man, he played one,
He played knick-knack on my thumb,
With a knick-knack, Paddywhack,
Give a dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played two,
He played knick-knack on my shoe,
With a knick-knack paddywhack,
Give a dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played three,
He played knick-knack on my knee,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played four,
He played knick-knack on my door,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played five,
He played knick-knack on my hive,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played six,
He played knick-knack on my sticks,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played seven,
He played knick-knack up in heaven,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played eight,
He played knick-knack on my gate,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played nine,
He played knick-knack on my spine,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

This old man, he played ten,
He played knick-knack once again,
With a knick-knack paddywhack,
Give the dog a bone,
This old man came rolling home.

Foilsithe ar dtús i 1906. Seans maith, áfach go raibh sé thart i bhfad roimh sin, fiú ag am an ghorta. Tá cumhacht ag focail. Tuigimid anois gur bhain Ring a Ring a Rosie leis an bplá. Céard a chiallaíonn na focail paddywhack agus knick-knack sa rann seo?

Úsáidtear an focal Paddy le tagairt mhaslach a dhéanamh d’Éireannaigh (fós). Ciallaíonn Whack buille láidir. Ciallaíonn knick-knack rud gan mórán luach leis. Freisin tá an bhrí cleas suarach nó dallamullóg leis san 16ú aois ach ní mhaireann an bhrí sin anois. Tá an focal Knackers againn sa Bhéarla fós agus téarma maslach atá ann. Fós, tá neart daoine ann a cheapann go bhfuil na tincéirí, na knackers ann le rudaí a robáil uainn. Mhair an ciníochas seo i bhfad agus seo an ciníochas is láidre in Éirinn anois.

Nuair a robáil na Sasanaigh ár dtír is bhí orainn cíos gan raibh againn a n-íoc do na daoine a ghoid an talamh uainn, bhí ar go leor daoine an bóthar a bhualadh is aon rud a bhí acu a dhíol, fiú rudaí gan mórán luach nó cleasanna a dhéanamh mar shiamsa le airgead a fháil is iad gan áit ná bia. Is a dtithe ar rothaí ag cuid acu bheadh siad ag rolling home nó b’fhéidir gur tagairt do mheisceoirí atá ann: bealach eile luach a bhaint dínn mar dhaoine, muid a mhaslú.

Nuair a chuaigh na tincéirí ó dhoras go doras, is minic a dúradh leo an bóthar a bhualadh. Ach leis an dehumanization ar fad a dhéantar le ‘coilíniú’ is minic a thug daoine whack do dhuine ag an doras nó ar an tsráid. Ciníochas. Cuid acu a chaitheadh cnámh go madra ach nach dtabharfadh greim le nithe dóibh.

Brí eile b’fhéidir leis an knick-knack sin. An raibh sé ag seinm Knick-knack? An na spúnóga atá i gceist anseo? Siamsa le ceol is na spúnóga mar uirlis: ar an nglúin srl

B’fhéidir é. Ciall leis.

Anois. Ar aghaidh linn go rann eile.

Goosey Goosey Gander

Goosey goosey gander,
Where shall I wander?
Upstairs and downstairs
And in my lady’s chamber.
And there I met an old man
Who wouldn’t say his prayers,
So I took him by his left leg
And threw him down the stairs
Foilsithe ar dtús i 1784. Seans go raibh sé thart ón am a scar Henry VIII an Eaglais ón Róimh. Ciallaíonn an left leg sa rann Caitliceach. Chuardaigh daoine na tithe le greim a fháil ar Chaitlicigh. Bhí poll rúnda i dteach go minic le sagart a choinneáil i bhfolach ann dá mbeadh gá leis. Nach uafásach ar fad seanfhear a chaitheamh down the stairs mar sin mar Caitliceach a bhí ann.

Caitlicigh! Tincéirí! Paddywhackery!

In am dúinn a thuiscint an bhrí leo. Seo 2018. Bíodh rannta as Gaeilge sna scoileanna a mhúineann meas orainn féin dúinn, is cuma cé mhéad airgid nó cén reiligún atá againn.