SCAR STÁT/ EAGLAIS ANOIS!
Make this the norm.
Labhair do theanga féin le BRÓD gan náire ar bith!
Nuair a thuigeann tú go dtuigeann an duine eile thú (agus tá Gaeilge againn ar fad ón scoil), lig amach an Ghaeilge.
Ceol iontach le cloisteáil is tabú ag briseadh ina smidiríní ar an aer.
ARDMHEAS do Tommy a d’oscail an doras anseo!
Banú na tíre: stíl Humpach Trumpach.
Ar thit sé i ndáiríre nó an bhfuil sicíní fós ag ligint dó an tír a bhánú?
Feicthe agam i ‘Gaeilge Amháin’ ar FB inné: scéal faoi Mike Pence san Indo.
Ar ndóigh, bhí chuile dhuine ag iarraidh a fháil amach cén Ghaeilge atá ar Humpty Dumpty. Go hIfreann le Pence agus le héinne atá ag iarraidh scéalta maithe a insint faoi ag an nóiméad seo sa stair. Níl sin ceart ná cóir.
Mar sin, is ar an HUMPtóir is mó atáim ag smaoineamh anois is an tír ar fad HUMPáilte aige le fada agus an rialtas go háirithe HUMPáilte go mór aige ar an 6ú Eanáir i DC nuair a dúirt sé lena fhuathghrúpaí an rialtas a ionsaí agus go mbeadh sé ansin leo (ní raibh).
Is breá le Trump bheith ag creachadh agus ag banú na tíre.
Ach, ar ais ag an gceist. Cén Ghaeilge atá ar an rann? Tháinig na freagraí isteach ar Facebook.
Bhí Humptaí Dumptaí ina shuí ar an bhfalla,
Tháinig an ghaoth is do leag ar an talamh,
Pléascadh a phlaosc agus briseadh a chroí,
Cé go raibh sé bán, anois tá sé buí,
Tháinig amach an tsean(a)bhean liath,
Agus d’fhéach sí ar Humptaí Dumptaí ina luí,
Anois ar sí, Níl cumhacht ag an Rí ná an arm atá fé,
Humptaí Dumptaí a chur ina shuí ar an bhfalla aríst – Rónán Ó Buairc
Bhí sé bán ach tá sé buí. Oráiste Trump + bán óna chairde KKK meascaithe le chéile?
Leagan eile de
Bhí Humptaí Dumptaí thuas ar an mballa.
Shéid an ghaoth is thit sé ar an talamh.
Tháinig amach an tseanbhean bhuí,
is nuair a chonaic sí Humpty Dumpty ina luí,
“Anois” a deir sí, “ní fhéadfadh an rí,
ná an méid capall is fear atá faoi,
thú a chur ar ais arís mar a bhí!”
Bhí an leagan seo ar na pictiúir dhaite a bhí breactha ar iarsma Bhalla Bherlin ó briseadh é.
Scuabadh den bhalla iad le huisce te ar na mallaibh – ó ghaois.
Ó Trump is a bhalla! Anois tá sé scriosta. Nó an bhfuil? An ndéanfaidh an rialtas an feall is mó? An dtabharfaidh siadsan cúnamh dó in áit an tír a chosaint is Trump a chur i bpríosún anois díreach?
Mo léan!
Tháinig daoine eile isteach sa chomhrá ar FB lena leaganacha féin:
Rabhlaí rabhlaí suas le falla,
rabhlaí rabhlaí anuas den bhfalla,
dá dtiocfadh na Fianna is tuatha Dé Danainn
ní chuirfidís rabhlaí rabhlaí mar a bhí sé cheana – Anú Ní Shúilleabháin
Ach an cheist anois? An ndéanfaidh rialtas SAM an feall is mó? ‘Sé sin, an ligfidh siad dó leanúint ar aghaidh?
Gan Trump i bpríosún láithreach agus freagracht i ndáiríre ann,
tá an tír ar fad humpáilte le fada, fada an lá go pianmhar.
Tugann seo dóchas dom. Tá aontas ceilteach anseo. Meas dár gcairde in aice linn.
Teacht le chéile bunaithe ar chomhoibriú idir aos óg na hÉireann agus na Breataine Bige atá sa togra seo, bunaithe ar a bhfuil i gcoitinne ag an dá eagraíocht seo – TG Lurgan agus Urdd Gobaith Cymru – ár dteanga féin agus samhlaíocht an duine óig. Creideann muide go bhfuil sé níos tábhachtaí anois ná riamh cheana naisc a chruthú agus an lámh a shíniú amach dár gcuid cairde timpeall na cruinne agus in ainneoin na ndúshlán atá romhainn sárófar iad má oibrítear as láimhe le chéile – TgLurgan. Aontaím go huile is go hiomlán.
Príomhamhránaithe: Iestyn Gwyn, Lois Wyn Hughes, Chris Ó Sé, Calum Agnew
Golau’n Dallu/Dallta ag na Soilse,
Triais alw ti, Dwi ‘di bod ar ben fy hun rhy hir,
Beth am i ti ddangos caru’n bur, mor bur
Mae’r awydd yma’n gry,’ Does dim rhaid ti wneud rhyw lawer iawn
‘Mond dy gyffwrdd di, dwi’n deffro’n llawn, mae’n wir
Ag breathnú timpeall – Sin City fuar is folmhaithe (ó), Gan duine ar bith le mo thaobh (ó),
Ní fhéadaim brath gan thú bheith ann. ‘S deir mé ú, mé dallta ag na soils’,
No, ní fhéadaim brath nó go mbeidh tú lem thaobh ann.
Dwi’n deud, w, mae’r golau’n dallu fi, Dwi methu cysgu heb dy gyffwrdd di
Mé a’ ríocht amach ar aghaidh, Má fheicim fíor na spéire á lasadh aríst,
Mar sin buailim ród mar aon le’n ngaoth, a chléibhín.
Ond mae’r ddinas wag ‘ma’n oeri, (o) Does yna neb i ‘marnu (o),
Ac heb weld ti, dwi’n mynd o ngho’ o o, Dwi’n deud, w, mae’r golau’n dallu fi
Dwi methu cysgu heb dy gyffwrdd di
‘s deir mé ooh, mé ag crith liom ag d’aghaidh,
Oh, ní fhéadaim brath is tusa mo thartháil Hé hé hé.
Cerdded heibio dwi er mwyn cael sôn, Methu’n lân â deud hyn dros y ffôn,
Dy gynnal di’n y bôn ‘di’r nôd
‘s deir mé ooh, mé dallta ag na soils’,
No, ní fhéadaim brath nó go mbeidh tú lem thaobh ann.
‘s deir mé ooh, mé dallta ag na soils’,
No, ní fhéadaim brath nó go mbeidh tú lem thaobh ann.
- Mo thuairim phearsanta faoin méid a tharla?
Tharla ceannairc. Tréas. Léigear. Coup d’état. Ní leor tuairimí ag an bpointe seo. Deirim go hard: Gabh ar an diabhal é féin anois agus caith i bpríosún é.
An sochapatach, síceapatach, sádach, tíoránach é Trump? Tá sé níos measa ná iad sin ar fad meascaithe le chéile. Ach tá sé cliste. Ní puipéid é. Is eisean an máistir mór. Is eisean atá taobh thiar de gach rud a tharla inné. Déanann sé a dhéanann sé d‘aon ghnó. Tá ‘cairde’ cumhachta aige ach gheobhaidh sé réidh leo ar fad gan stró.
Is sceimhlitheoirí iad Trump, Steve Bannon, Steve Miller is a leithéidí. Anois, tá arm acu, a slua ionsaigh féin. Tá siad ag bailiú nirt. Tá foréigean is scrios is goid uathu agus tá sé seo pleanáilte acu le fada.
Gan freagracht anois díreach, (Trump i bpríosún), gabhfaidh siad ó neart go neart is beidh cogadh anseo. Smaoinigh ar a tharla in am Franco, in am Mussolini agus ná ceap nach féidir leis sin tarlú anseo. Athríonn cúrsaí an tsaoil go sciobtha.
2. Mothú an phobail i gcoitinne?
Daoine maithe na tíre? Tá sceoin orthu. Iad ag breathnú ar an KKK, fuathghrúpaí, sceimhlitheoirí spreagtha ag Trump, QAnon, FOX, AON, NewsMaxx srl is an Caipeatól gafa acu. Iad ag breathnú ar an tír ag titim as a chéile. Tá ceist acu: Cén fáth nár stop na póilíní iad? An bhfuil lucht an KKK i measc na póilíní? Tá. Ní ghlaonn siad ar an Garda Náisiúnta nuair a ionsaíonn daoine geala an tír. Tuigimid seo is tá éadóchas orainn. Tá fearg orainn freisin nár stop an rialtas Trump blianta ó shin.
Na sceimhlitheoirí iad féin? Gliondar. Rinne siad a dúirt an t-uachtaránach leo a dhéanamh. Ceapann siad gur laochra iad.
3, Cad a tharlóidh anois?
Ní dóthain. Inniu anseo, tá na meáin fós ag caint faoi na Founding Fathers. Ar son Dé! Ní reiligiún é. Bhí sclábhaithe ag na Founding Fathers sin. Ag caint fresin faoin 25ú leasú le stop a chur ar Trump. Ni leor sin. Tá cúpla sheachtain ar a laghad ag teastáil le sin a dhéanamh. Samhlaigh an dochar is féidir le Trump a dhéanamh idir an dá linn.
Theip ar SAM. An bua ag faisisteachas. Tá an tír ag titim as a chéile.
In am Covid, tá muid ag dul ar líne.
Pic anseo ó 2020. Roimh Covid.
Nollaig na mBan ar Zoom i SAM:
- CnaG LA Nollaig na mBan Dé Céadaoin, 6 Eanáir 2021 ag 7:00 PM (am LA) Bígí linn, a chairde https://us02web.zoom.us/j/83874808430
2. CnaG DC Nollaig na mBan Dé Céadaoin, 6 Eanáir 2021 ag 5:00 PM (am DC) fb.me/e/10b8zmcmt
In Éirinn:
- Nollaig na mBan Dé Céadaoin, 6 Eanáir 2021 ag antoireachtas.ie @ 8.00 p.m. in Éirinn.
Tá sé de nós againn caint faoi bhean a spreagann muid ar Nollaig na mBan. I mbliana, roghnaím Mileva Marić. Seo a scéal:
Mileva Maric Einstein: Ná fág amach ón stair í.
Spreagtha ag alt le Pauline Gagnon, Nollaig 19, 2016
Rugadh Mileva Marić i Titel sa tSerbia ar an 19 Nollaig i 1875. Tá clú agu cáil ar a fear céile, Albert Einstein ach céard fúithi?
I 1892, fuair a hathair cead ón Roinn Oideachais di freastal ar léachtanna san bhfisic, rud nach raibh ceadaithe de ghnáth do mhná. D’fhreastal sí ar mheánscoil san Eilvéis.
D’fhreastal Albert Einstein agus Mileva ar Institiúd Polaiteicnice i Zurich i 1896. Is an cúrsa críochnaithe i 1900 acu, thuill Mileva marcanna níos airde ná mar a thuill Albert. Bhí 4.7 aici agus 4.6 aige ACH san bhfisic fheidhmeach bhain sise 5 amach agus ní bhfuair sé ach 1. Nios measa fós, mar a tharlaíonn go minic, thug an t-ollamh 11 as 12 do na fir ar an gcúrsa agus ní ach 5 go Mileva don scrúdú béil. B’é Albert an t-aon duine a bhain céim amach an uair sin.
Is minic a chabhraigh Mileva le Albert lena chuid oibre ach ní raibh ach ainm Albert ar an obair a d’fhoilsigh siad. Scríobh sé léi i 1901: “How happy and proud I will be when the two of us together will have brought our work on relative motion to a victorious conclusion.”
Nuair a bhí Mileva ag iompar agus singil, níor phós Albert í. Rinne Mileva iarracht eile an scrúdú béil a bhaint amach ach theip uirthi arís. Rugadh a hiníon i 1902 ach seans gur thóg clann eile í. Nach cruálach an scéal é!
Phós Albert Mileva ar Nollaig na mBan, 1903. Rugadh mac leo i 1904. Rinne Mileva obair an tí AGUS chabhraigh sí le Albert mar ba fisiceoir í. Thug Mileva cuairt ar a hathair i 1905 is dúirt sí leis: “Before our departure, we finished an important scientific work which will make my husband known around the world.”
Is minic a dúirt Albert é féin: “I need my wife. She solves for me all my mathematical problems.” D’admhaigh Mileva gurbh fíor sin.
Rugadh mac eile leo ina dhiaidh ACH ansin thosaigh Albert ag luí le col ceathrar leis, Elsa Löwenthal. B’shin deireadh leis an bpósadh. I 1919 bhi siad colscartha agus tuiscint ann dá n-éireodh le Albert an Duais Nobel a bhaint amach, bhí air an t-airgead a thabhairt di. Thug.
Cheannaigh sí arasáin beaga agus mhair sí is a clann gan mórán airgid ina dhiaidh. Bhí fadhbanna sláinte ag a mac, áfach, agus bhí uirthi íoc as na billí ón ospidéal. Chaill sí na hárasáin a cheannaigh sí. Bhí sí bocht.
I 1925, scríobh Albert gur lena ghasúir an t-airgead ón Duais Nobel. Cheartaigh Mileva sin ag rá go raibh sé tuillte aici. Bhagair sí a insint don domhan mór an méid oibre a chuir sí isteach ar an obair a thuill an Duais Nobel dó.
Scríobh Albert, ”You made me laugh when you started threatening me with your recollections. Have you ever considered, even just for a second, that nobody would ever pay attention to your says if the man you talked about had not accomplished something important. When someone is completely insignificant, there is nothing else to say to this person but to remain modest and silent. This is what I advise you to do.”
Mar sin, ar Nollaig na mBan 2021, smaoiním ar Mileva agus ar na mná ar fad nach bhfaigheann seans sa saol mar tugtar na seansanna is fearr do na fir. Tá domhan níos fearr uainn. Saol le cothrom na féinne. I dteannta a chéile is féidir linn tacaíocht a thabhairt do mhná is an seal sa saol seo againn a fheabhsú.
Ardmheas, mar sin do Mileva Marić. Abair a hainm os ard.
Albert? Cé hé?
Is polaiteoirí ag cur páistí agus múinteoirí i mbaol le caint ar scoileanna a oscailt arís i dtír a d’fhulaing go mór le fada le drochmheas caite orainn, ar ár gcultúr is ar ár dteanga, is deas teachtaireacht a fháil a deireann linn gur fiú an t-am le caint linn, le aire a thabhairt dúinn. Deireann sé gur fiú muid, gur fiú an saol, agus go bhfuil cineáltas fós ann san domhan seo. Míle buíochas leis an Dochtúir Gabriel Beecham as a chomhairle anseo.
Seolaigh mé ar uisce beo. Éist le fuaim an ghaoth.
I will sail on living water. Listen to the sound of the wind.
Neartaigh ar ár dturas mé, tusa liom go deo.
Strengthen me on our journey, you with me forever.
Rinne tú an fharraige. Rinne tú na slélbhte.
You made the sea. You made the mountains.
Thug tú na blátha dúinn. Thug tú tú fhéin.
You gave us the flowers. You gave yourself.
Múscail suas mo chroí inniú. Amhrán úr á cheol.
Wake my heart today. Singing a new song.
Slánaigh ‘nois mo anam lag. Líon go hiomlán mé.
Heal my weak soul. Fulfill me.
Rinne tú an fharraige. Rinne tú na sléilbhte.
You made the sea. You made the mountains.
Thug tú na blátha dúinn. Thug tú tú fhéin.
You gave us the flowers. You gave yourself.
(le Tomás Rua Ó Súilleabháin 1785-1848)
Go Cuan Bhéil Inse casadh mé cois Góilín aoibhinn Dairbhre mar a seoltar flít na farraige thar sáile i gcéin.
I Portmagee do stadas seal, faoi thuairim intinn maitheasa, d’fhonn bheith sealad eatarthu mar mháistir léinn.
Is gearr gur chuala an eachtara ag cách mo léan! Gur i mBord Eoghain Fhinn do chailleathas an t-árthach tréan.
Do phreab mo chroí le hatuirseI dtaobh loinge an taoisigh chalma. Go mb’fhearrde an tír í ‘sheasamh seal, do ráib an tséin.
[Mo chiach, mo chumha is m’atuirse! Mé im iarsma dubhach ag ainnise. Is mé síoraí ‘déanamh marana, ar mo chás bhocht féin!
Mo chuid éadaigh chumhdaigh scaipithe, bhí déanta cumtha, ceapaithe, is do thriaill thar thriúcha Banban, mar bhláth faoi mo dhéin.
Iad bheith imithe san fharraige ar bharr an scéil, is a thuilleadh acu sa lasairIs mé go támhach trém néal;
Ba thrua le cách ar maidin mé, go buartha, cásmhar, ceasnaithe. Is an fuacht a chráigh im bhalla mé gan snáth ón spéir!
Ní hé sin is mó a chealg mé ná chráigh mé arís im aigne, ach nuair chínn féin fuadar fearthainne gach lá faoin spéir;
Neart gaoithe aduaidh is anaithe is síon rómhór gan aga ar bith. Tinte luatha lasrach is scáil na gcaor.
Chrom an uain ar shneachta ‘chur le gála tréan ar feadh deich n-uair gan amharca le fáil ar ghréin.
Na doitheanna cruadha peannaide. A líon rómhór den ghalar mé, d’fhág suim gan suan ar leaba mé. Go tláth i bpéin!]
Dá shiúlfainn Éire is Alba, an Fhrainc, an Spáinn is Sasana, agus fós arís dá n-abrainn gach aird faoin ré.
Ní bhfaighinnse an oiread leabhartha b’fhearr eolas agus tairbhe ná is mó bhí chum mo mhaitheasa. Cé táid ar strae.
Mo chreach, mo chumha ina n-easnamh siúd, do fágadh mé, is mór an cúrsa marana agus cás liom é.
Mallacht Dé is na hEaglaise ar an gcarraig ghránna mhallaithe a bháigh an long gan anaithe gan ghála, gan ghaoth.
Bhí mórán Éireann leabhartha nár áiríos dibh im labhartha. Leabhar na Laighneach beannaithe ba bhreátha faoin spéir.
An ‘Feirmeoir’ álainn, gasta, deas a chuireadh a shíol go blasta ceart, thug ruachnoic fraoigh is aitinn ghlais go gealbhánta féir.
Scoirim as mo labhartha. Cé chrádar mé, is nó cuirfeadsa aon ní ar fharraige go brách lem ré;
Moladh le Rí an nAingeal ngeal, mo shláinte arís a chasadh orm, is an fhoireann úd ón anaithe gan bá ‘theacht saor!
